Çılgın fiyat artışı yaşanıyordu! Türkiye ile Çin harekete geçti...
Küresel petrokimya kartellerine karşı Türkiye ile Çin ortak hareket etme kararı aldı. Türk plastikçiler Çinli üreticilerle birlikte 2 ay boyunca hammadde siparişi vermeyecek. Bu hamleyle, kartellerin % 191’i bulan fiyat artışını geri alması bekleniyor. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Hedef üretimi korumak” dedi
Türk plastik üreticileri, küresel petrokimya devlerinin hammadde fiyatlarındaki fahiş zammına 'dur' demek için harekete geçti. Amerika, Avrupa ve Güneydoğu Asyalı petrokimya devlerinin Kasım 2020'den itibaren çeşitli bahanelerle üretimi kısıp, hammadde fiyatlarını tarihi zirveye çekmeleri üzerine Çin ile ortak hareket etme kararı alındı.
Türk plastik üreticileri, Çin'deki Plastik Mamul Üreticileri örgütü CPPIA&CPMIA Birlikleri ile güçbirliğine gitti. Türkiye ve Çin, iki ay boyunca hammadde siparişi vermeyerek küresel kartelleri boykot edecek. Çin, dünyada yüzde 43'le en büyük polipropilen hammaddesi ithalatçısı konumunda... Türkiye de bu üründe yüzde 13 ithalatla ikinci sırada yer alıyor. Yılda 7 milyon tonluk alım yapan iki ülkenin bu alandaki işbirliğinin dev kartelleri dize getirmesi bekleniyor.
ÇILGIN FİYAT ARTIŞI YAŞANIYOR
Petrokimya üretiminde dünyada kartel konumunda olan ve daha önce bu özelliklerinden dolayı çeşitli cezalar alan SK Energy, GS Caltex, Samsung Total Petrochemicals, Honam Petrochemical, Samsung Chem ve Daelim Corporation, Sumitomo Chemical Co., Japan Polychem Corp., Grand Polymer Co., Chisso Corp., Idemitsu Petrochemical Co. ve Tokuyama Corp. gibi firmalar, bir süredir pandemiyi bahane ederek fiyat artışlarına gitmişti. Örneğin, sektörün kullandığı ana hammaddelerden olan PVC'nin fiyatı 1.000 dolar seviyesinden yüzde 110'luk artışla 2.100 dolara, polimer fiyatı 1.100 dolardan yüzde 100 artışla 2.200 dolara, AYPE film olarak adlandırılan ürünün fiyatı da yüzde 70 fiyat artışıyla 2.300 dolara ulaşmış durumda. Bu süreçte en yüksek fiyat artışı yüzde 191'le sektör için büyük önem taşıyan bir GPPS'te yaşandı. Bu ürünü yüzde 186 ile HIPS, yüzde 123 ile ABS, yüzde 110 ile PP takip etti.
Kontrolsüz fiyat artışlarına "dur" demek için harekete geçen plastikçiler, iki ay kartellere hammadde siparişi vermeyerek, stoklarını eritmeyi planlıyor.
Türkiye genelindeki önde gelen firmaların destek verdiği alım yapmama kararının üretim süreçlerini olumsuz etkilemesi beklenmiyor. 1-2 aylık stoklarla üretim yapan sektör oyuncularının bu süreçte ilave hammadde ihtiyaçlarını geri dönüşüm ürünlerinden karşılaması planlanıyor. Boykot kararına 700'e yakın plastik üreticisinin destek verdiği belirtiliyor.
ENFLASYONA KATKI SUNACAK
Sürekli artan hammadde fiyatlarının şirketlerin finansman dengesini altüst ettiğini belirten Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, kurdukları 'Hammadde Güç Birliği Platformu' sayesinde dev kartellerin oyununu bozacaklarını söyledi.
Eroğlu, "İki ay dişimizi sıkarsak petrokimya kartelleri mecburen geri adım atacak, spekülatif fiyat hareketleri gerileyecek. Eskiden elindeki parayla 100 kilogram hammadde alan bir üretici, bugün 50 kilogram bile alamıyor. Üretimde büyük sıkıntılar yaşanıyor. Hal böyle olunca da kapasiteler her geçen gün azalıyor. Amacımız üretimi korumak" dedi.
Sektördeki birçok firmanın artan maliyetlere dayanamayarak şalteri kapattığını belirten Eroğlu, hammaddede yaşanacak fiyat düşüşlerinin enflasyona da ciddi katkı sunacağını dile getirdi.
Eroğlu, "Hemen her üründe plastik ambalaj kullanılıyor. Örneğin halkın en kolay ulaşabileceği gıda maddelerinden biri olan makarnada bile maliyetin yüzde 16'sını ambalaj oluşturuyor. Aynı şekilde bir su şişesinin yüzde 80'i yine ambalaj. Dolayısıyla hammaddede yaşanacak düşüşün doğrudan fiyatlara yansıması söz konusu olacak ve enflasyonu düşürecek" diye konuştu. Eroğlu, bu kararlarının başta kağıt ve demirçelik olmak üzere birçok sektöre de örnek olduğu bilgisini verdi.
HAZİRANDA ÇİN'DEKİ TESİSLER DEVREYE GİRİYOR
Şu anda petrokimya endüstrisi Amerika, Avrupa ve kısmen de Güneydoğu Asya ülkelerinin tekelinde. Ancak Çin de bu alanda büyük yatırımlara başladı. Türkiye ise Ceyhan Bölgesi'nde kuracağı tesislerle ilgili çalışmalara devam ediyor. Çin'in tesislerinin haziran ayından itibaren büyük oranda devreye girmesi bekleniyor. PAGEV Başkanı Eroğlu, "Çin devreye girerse bu karteller de kendilerine çekidüzen verecektir. Çünkü ciddi bir kapasite oluşacak. En büyük pazarları Çin'i kaybedecekleri için fiyatlarını mecburen geri çekecekler. Bu süreçte firmaların stoklarını tamamlamaları ve nisan ayından itibaren kesin olarak alım yapmamalarını istiyoruz. Hammadde ihtiyacının ortaya çıkması durumunda ise geri dönüşüm ürünlerinden ihtiyaçların karşılanmasını planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
GERİ ADIM BEKLİYORUZ
Türkiye'nin en büyük şişe kapağı üreticilerinden Üner Plastik'in Yönetim Kurulu Başkanı Murat Erkan, "Bu fiyatlarla hammadde alıp üretim yapmak makul olmaktan çıktı. Şu anda kontratlı işlerimiz için üretim yapıyoruz. Bu hamlenin karşılığı geri adım bekliyoruz" dedi.
FİYATLAR CAN YAKIYOR
Fiyatlardaki artışın can yaktığını söyleyen Aziz Plastik Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Özay, gerekirse stoklarını sıfıra indirmeye razı olduklarını belirterek, "Üretimi devam ettirmek için cebimizden para harcıyoruz. Cuma verdiğimiz fiyatla pazartesi üretim yapamıyoruz" dedi.
MÜCADELE VERİYORUZ
Artan hammadde fiyatlarına karşın üretimi devam ettirmek için büyük bir mücadele verdiklerini söyleyen Çiftsan Plastik Yönetim Kurulu Başkanı Arzu Kazar, "Yüzde 200'lere varan fiyat artışlarıyla vatanımız, milletimiz ve çalışanlarımız için üretimi devam ettirmeye çırpınıyoruz" diye konuştu.
Sahah Gazetesi*
FERİDE CEM Haberi
Petrokimya karteline karşı Türk ve Çinli üreticiler anlaştı
Yüzde 150’yi aşan zamlara karşı ‘Hammadde Güç Birliği Platformu’nu oluşturduklarını açıklayan PAGEV Başkanı Eroğlu: Dünyadaki toplam hammadde ithalatının yarısına sahip Çin ve Türkiye, kartele karşı iş birliğine giderek spekülatif fiyatları düşürebilir.
EKONOMİ
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV)’nın, 2020 Genel Kurul toplantısı gerçekleştirildi. Genel Kurul’da, PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu’nun listesi tam destek aldı. Yüzde 150’yi aşan zamlara karşı “Hammadde Güç Birliği Platformu’nu oluşturduklarını açıklayan Eroğlu, “Dünyadaki toplam hammadde ithalatının yarısına sahip Çin ve Türkiye, kartele karşı iş birliğine giderek spekülatif fiyatları düşürebilir” dedi.
Genel Kurul’daki konuşmasında Çin-Türkiye iş birliğiyle kartele karşı hamle yapacaklarına dair açıklamalarda bulunan Eroğlu, aralıksız zamlardan dolayı üretimde duraksama-kapanma, istihdamda daralma, ihracatta gerileme ve iflas tehlikelerinin göz önüne alınarak, üreticinin yaşadığı yangının acilen söndürülmesi gerektiğini söyledi.
PETKİM başta olmak üzere Türkiye’de üretim yapan petrokimya tesislerini, hammadde fiyatlarındaki yangını körükleyecek hareketlerden kaçınmaya davet eden Eroğlu, PETKİM’in üretimini ihracat yerine, iç piyasaya yönlendirmesi gerektiğini ifade etti ve devletten de vergiden arındırılmış hammadde ithalatının yolunun açılmasını istedi.
KARTEL, FİYATLARI UÇURDU
Eroğlu, yüzde 150’yi aşan astronomik fiyat artışlarının perde arkasındaki asıl sebebin petrokimya kartelinin, çeşitli bahanelerle arzı kısması olduğunun altını çizdi. Bazı tesislerini tamamen kapatarak hammadde arzını kısan ve neticede piyasadaki malın azalmasına, böylece hammadde fiyatlarının rekor seviyelere çıkmasına yol açan petrokimya şirketlerinin, ‘yok satan’ malın fiyatının uçmasını planladıklarını anlatan Eroğlu, kartelin bu oyununu bozmak için sektörü bilgilendirdiklerini söyledi.
Eroğlu, 2021 yılında Çin’de devreye girecek devasa petrokimya üretim tesisleriyle birlikte spekülatif olarak arttırılan hammadde fiyatlarının altıncı aydan sonra çakılacağına dair beklentilerin olduğunu da belirterek şöyle konuştu: “PAGEV olarak Çin’deki meslek odaları ve üreticilerle de görüşüyoruz. Çinli meslektaşlarımız, hammaddedeki astronomik fiyatlara direneceklerini ifade ediyorlar. Dolayısıyla bizim de Türkiye’deki üreticiler olarak stoklarımızı minimum düzeyde tutmamız gerekiyor. Dünyanın toplam hammadde ithalatının yarısı Çin ve Türkiye’ye ait. Bir başka değişle bu iki ülke birlik olunca piyasalara etki edecek güce sahipler.”
HAMMADDE GÜÇBİRLİĞİ PLATFORMU
Sanayiciyi fiyat artışlarından korumak ve vatandaşa yansıyacak yüksek enflasyonu engellemek amacıyla oluşturulan “Hammadde Güç Birliği Platformu” nun, çözüm önerileri şöyle:
1. Kartel gibi hareket eden petrokimya şirketlerinin pompaladığı ‘fiyatlar daha da uçacak’ spekülasyonu ile yeni hammadde alınmaması gerekiyor. Özellikle 6. ayda devreye girmesi beklenen yeni petrokimya tesisleriyle ortaya çıkacak aşırı hammadde bolluğuna göre hammadde alım planlaması yapmaya özen gösterilmeli.
2. Mümkün olan tüm ürünlerde geri dönüşümden üretilmiş hammaddeler kullanılmalı
3. Türkiye’deki petrokimya şirketlerinin fiyatlama hareketleri ve müşteri ilişkilerinin yakından takip edilerek, özellikle böyle zor dönemde müşterisi konumundaki sanayicilere, hammadde tedarikinde sorun çıkarmayan, müşteri dostu fiyatlama yapanların ayrıca ödüllendirilmesi.
ÇİN EN BÜYÜK İTHALATÇI
Çin, dünyanın en büyük hammadde ithalatçısı. Türkiye, bazı hammaddelerde ikinci diğerlerinde ise ilk 5’te. Örneğin polipropilen hammaddesinde dünyadaki toplam ithalatın %55’ten fazlasını Çin ve Türkiye gerçekleştiriyor. Dünyadaki toplam hammadde ithalatının yarısından fazlasını gerçekleştiren ve yılda yaklaşık 7 milyon tonluk alım yapan Çin ve Türkiye, üretimi kısarak hammadde fiyatlarının tavan yapmasına yol açan petrokimya karteline karşı çözüm önerileri sundu.
Aydınlık Gazetesi*
Hammadde Alımını Durduruyoruz
Son dönemlerde üretimi kısarak plastik hammaddesinde fiyatların yükselmesini sağlayan petrokimya şirketlerine karşı Çin Plastik Mamul Üreticileri Derneği ile Türk Plastik Sanayicileri Vakfı (PAGEV) ortak hareket etme kararı aldı. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Biraz dişimizi sıkabilirsek petrokimya kartellerinin yarattıkları spekülatif balonu söndürebiliriz” dedi.
OPEC benzeri, petrokimya şirketleri kasım ayından itibaren dünya çapında üretimlerini kısarak fiyatları ortalama yüzde 150 arttırdı. Bu oran bazı ürünlerde yüzde 191’e kadar çıktı. Petrol 60 dolarken tonu bin dolar olan PVC, petrol aynı fiyatta kalmasına karşın 2 bin 100 dolara yükseldi. Dünyanın en büyük iki ithalatçısı konumundaki Çin ve Türkiye bu duruma karşı ortak hareket etme kararı aldı. Çin Plastik Mamul Üreticileri Derneği ile Türk Plastik Sanayicileri Vakfı (PAGEV), dünya petrokimya devlerini dize getirmek üzere ‘Hammadde Güçbirliği Mutabakatına’ vardı, nisan ayından itibaren ithalatı durdurma kararı aldı.
ENFLASYONU KÖRÜKLÜYOR
Kararla ilgili Hürriyet’e konuşan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, plastik hammadde artışının özellikle dar gelirli vatandaşın enflasyonunu yükselttiğine dikkat çekerek en ucuz makarna fiyatının yüzde 16’sını, pazarda satılan giysi ve ayakkabının yüzde 25’inin iplik ve tabanını plastik malzemenin oluşturduğuna dikkat çekti. Dolayısıyla plastik hammaddedeki olağanüstü artışların enflasyonu körüklediğini belirten Yavuz Eroğlu, Çin Plastik Üreticileri Derneği ile birlikte hammadde güçbirliği mutabakatına vardıklarını söyledi.
‘BALONUNU SÖNDÜREBİLİRİZ’
Çin’in dünyanın en büyük, Türkiye’nin de altıncı büyük plastik mamül üreticisi olduğunu belirten Eroğlu, “Biraz dişimizi sıkabilirsek petrokimya kartellerinin yarattıkları spekülatif balonu söndürebiliriz. Onbinlerce ton hammadde stoklayanların, üretim gücünden iyi bir ders alacağı ve ellerindeki stoklardan büyük zarar edecekleri bir sonuç alacaklarına inanıyoruz. Türkiye, Avrupa’da Almanya’dan sonra ikinci en büyük üretici. Dolayısıyla Çin dünya’nın en büyük plastik hammadde ithalatçısı, Türkiye de bazı kalemlerde ikinci, bazılarında ilk beşte. Örneğin plastik sektörünün en çok ihtiyaç duyduğu oyuncak, ambalaj, araba, inşaat malzemeleri, şırınga gibi birçok alanda kullanılan polipropilende Çin dünya ithalatının yüzde 43’ünü tek başına yapıyor, Türkiye yüzde 13’ünü. Dolayısıyla iki ülkenin toplam ithalatı dünya ithalatının yüzde 56’sını oluşturuyor” dedi.
“Şimdi iki büyük plastik hammadde kullanıcısı olarak güç birliği içinde bu oyunu bozacak, alım gücünü organize edeceğiz” diyen Eroğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “PAGEV’in Türk plastik mamül üretimininin yüzde 80’ini yapan bin 750 üyesi bulunuyor ve Cumartesi günü yapılan genel kurulda oybirliğiyle Nisan’dan itibaren ithalatı durdurma kararı aldık. Çin, en büyük ithalatçı ülke olarak fiyatlara direnme kararı aldı. Biz de onlarla birlikte alım gücümüzü kullanma kararı aldık. Kritik stok seviyesine inene kadar mal almayacak, minimum stokla çalışacağız. Bunu sürdürebilirsek Haziran’dan itibaren fiyatların düşmesini değil, çakılmasını bekliyoruz. Biz bu kararı hem üretimini durduran 750 firmamızı kurtarmak hem de enflasyon artışını durdurmak için aldık.”
ÇİN’İN İTHALATI % 57 DÜŞECEK
Dünya polipropilen ithalatının yüzde 43’ünü tek başına yapan Çin’in 6. aydan itibaren yeni petrokimya tesisleri üretime başlayacak ve polipropilen ithalatı yüzde 57 düşecek. Dünya talebinde yüzde 6’lık artış olacağı senaryosu altında, Çin’in yeni polipropilen üretim tesisinin devreye girmesiyle bu ülkeye ihracat yapan Güney Kore, Singapur, Tayvan, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Tayland, Hindistan, Japonya, Vietnam ve Malezya’nın elinde ortalama yüzde 50 oranında arz fazlası polipropilen oluşacak.
Hürriyet Ekonomi*
Aysel Alp Haberi
