Yerli oyuncak sektörü tasarım ve markalaşma ile büyüyecek

Türkiye nüfusunun önemli bir bölümünü çocuklar oluşturuyor. Sırf bu yönüyle bile çocukların vazgeçilmezlerinin başında gelen oyuncaklar, güçlü bir sektörel büyüme potansiyeli taşıyor. Ancak yerli üreticiler özellikle Çin’den ithal edilen kalitesiz oyuncaklar ve merdiven altı üretim yüzünden istenilen büyüklüğe ulaşamıyor.

2018 yılı verilerine göre Türkiye oyuncak sektörü, 125 milyar dolarlık dünya toplam oyuncak ithalatından sadece yüzde 0,04; 120 milyar dolarlık dünya toplam oyuncak ihracatından ise yüzde 0,01 pay alıyor.

Çocukların zihinsel gelişiminde ve eğitiminde kilit rol oynayan oyuncakların yerlileşmesi hem ekonomik hem de kültürel açıdan kilit rol oynuyor. İşte PAGEV bu gerçekten hareketle, yerli oyuncak sektörünü ayağı kaldırıp ileri taşıyacak çalışmalara imza atmak ve sektörün yurtiçi ve yurtdışındaki etkinliğini artırmak üzere PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi’ni kurdu.

Son olarak 31 Temmuz 2019 tarihinde Swissotel The Bosphorus Hotel’de bir araya gelen Komite üyeleri sektörün mevcut sorunları, güncel görünümü ve gelecek projeksiyonu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Toplantıya; PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kimya Sanayi Daire Başkanı Alpaslan Murat Yıldız’ın yanı sıra PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi Başkanı ve Pilsan Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuzhan Çetinalp, Universal İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başkanı Ender Mıcık, Uçar Oyuncak Sahibi Necati Uçar, Uçar Oyuncak San. Tic. Ltd. Şti. Genel Müdürü Mine Uçar, Dolu Oyuncak San. ve Tic. A.Ş. Başkan Yardımcısı Göksel Dolu, Zuzu Toys Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yılmaz, Selay Toys Genel Müdürü Özdemir Aydın, Onur Oyuncak Sahibi Onur Yıldırım ve Güçlü Plastik Genel Müdürü Doğan Uğurluay gibi sektörün önde gelen isimleri katıldı.

PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi’nin Ar-Ge, tasarım ve üretim, yerli karakterlerin yaratılması ile sektör sorunlarının çözümü için çalışmalarını hız kesmeden sürdürdüğünü belirten PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu şunları söyledi; “Komitemiz aracılığıyla bugüne kadar oyuncak sektörümüzü ileriye taşıyacak pek çok çalışmaya imza attık. Ancak almamız gereken çok yol olduğu ortada ve bu da daha çok çalışmamız gerektiğini gösteriyor. Yerli oyuncak üreticilerimizi kalkındırma hamlesi olarak tanımlayabileceğimiz Komite çalışmalarımıza Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın vermiş olduğu destek de bizler açısından çok kıymetli, kendilerine müteşekkiriz. Bakanlığın komitemizin iç toplantılarına bile Daire Başkanlığı seviyesinde katılımı ve desteğinden dolayı çok teşekkür ediyoruz.”

Türkiye’de sanayicilerin en büyük sorununun yer sorunu olduğunu söyleyen Yavuz Eroğlu, “Sanayicilerimiz ciddi anlamda finansman sıkıntısı çekiyor. Bugünkü şartlarda toprağa yatırım yapmaya kimse pek sıcak bakmıyor çünkü toprağa yatıracağı parayı yeni işlere ve üretime ayırmak istiyor. Bu noktada “Oyuncak İhtisas OSB” sanayicilerimiz açısından kritik bir önem taşıyor. OSB ile ilgili belli bir aşama kaydettik ancak son anda bürokratik bir engel çıkarıldı önümüze. Bu konu üzerinde hassasiyetle durmalıyız” dedi.

İthalat ile ilgili yerli üretimi kesintiye uğratmayacak çalışmaların önemine değinilen toplantıda oyuncak sektörünün ithal ettiği aksam parçalarının gümrüğe takılmasının sıkıntı yarattığı ve bu sıkıntının giderilmesi noktasında kanunda özel bir maddenin yapılması talebi dile getirildi.

Konu ile ilgili söz alan Universal İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başkanı Ender Mıcık şunları söyledi: “İthalatta gelen ürün tonaj ile çarpılıyor ve bunun üzerinden vergi alınıyor. Aynı uygulama aksam parçalarında da geçerli. Dolayısıyla nihai ürün gibi vergilendiriliyor. Aksam parçalarındaki vergi uygulaması bizi zorluyor. Bu konu ile ilgili yetkililerle bir yazı paylaştık ancak Gümrük Birliği’nden dolayı ayrı bir GTİP açılmadığı yanıtını aldık. Tonaja göre vergilendirme AB ülkelerinde geçerli değil, bizim de tonajdan muaf tutulmamız için çalışmalar yürütülebilir. Örneğin; İhtisas gümrüğü oluşturulup sadece aksamlı parçalar oraya çekilip incelenebilir.”

Selay Toys Genel Müdürü Özdemir Aydın da İhtisas Gümrüğü önerisini dile getirerek “Oyuncak sektörü Çin üzerine kurgulandı. Bu noktada Çin’deki oyuncak sektörünü çok iyi bilmemiz gerekiyor. Oradaki büyümenin etkenlerini iyi anlayıp ülkemizde uygulamalıyız. Üreticiler olarak yeni alanlara girmekten korkmamalıyız. Bu noktada da ihtisas gümrüğünün mutlaka olması gerektiğini düşünüyorum” dedi.

Aksam parçalarına yapılacak ayrıcalığın spesifik ürünler bazında değerlendirilmesi gerektiğini belirten Uçar Oyuncak San. Tic. Ltd. Şti. Genel Müdürü Mine Uçar ise “Aksam parçalarla alakalı olarak her gümrükten farklı farklı parçaları bölerek burada montaj yapma imkânları vardı. Şimdi aksamı bölerek bunu nasıl engelleyeceksiniz. Elektrik aksamlı parçaları Türkiye’de bulmak veya almak zor. Ama diğer parçaları burada üretebilirsiniz. Çin’deki kümeleşme yapısı üretimin Türkiye’ye göre ucuz olmasına neden oluyor. Türkiye’de ciddi bir üretim yok, olanların fiyatı Çin’e göre çok pahalı. Neden diğer aksamları burada üretemiyoruz” diye konuştu.

Türkiye’de katma değerli üretim sorununa değinen Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kimya Sanayi Daire Başkanı Alpaslan Murat Yıldız; “Türkiye’de motor, akü ve elektronik parçalar üretilmiyor. Yurt dışından yüksek fiyatlı ürünler geliyor ama bizim yurt dışı ürünlerimizde katma değer düşük. Tasarımda eksikliğimiz var. Devletin vermiş olduğu birçok destek var. 5146 desteği, AR-GE ve tasarım merkezleri için gelir vergisi muafiyeti, SGK damga vergisi desteği bunlardan bazıları. Sektörün aksamların yurt dışından gelmesi yerine ‘biz bunları nasıl üretebiliriz’, ‘nasıl bir marka oluşturabiliriz’ sorularını sorması gerekiyor. Asıl konuşmamız gerekenler bunlar. Yerli sanayinin gelişmesi için kamu spotu oluşturulması lazım” dedi.

Toplantıya katılan üyeler, daha önce Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile kaçak oyuncaklara karşı yapılan kamu spotu gibi yerli oyuncak sektörünü anlatacak bir kamu spotu hazırlanmasının faydalı olacağı görüşünde birleşti.

Bakanlıktan, PAGEV ile oluşturulan yerli üretimi koruyan oyuncak politikasının devamı noktasında destek isteyen Dolu Oyuncak San. ve Tic. A.Ş. Başkan Yardımcısı Göksel Dolu, oyuncak sektörü için koruma politikasının desteklenmesi durumunda 10 yıl içinde yatırımlarda ciddi bir artış olacağı ve buna bağlı olarak hızlı bir ilerleme yakalanacağını belirtti.

Geçmiş ile kıyaslandığında oyuncak sektörünün çok iyi bir noktaya geldiğini söyleyen PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu; “Bugün yerli üretimi ithalattan daha fazla konuşuyoruz. PAGEV bu sürece başladığı 2014 yılı sonunda tamamen ithalatın hakimiyeti söz konusuydu. Tabii ki firmalarımız ihtiyaçlarına göre ithalat da yapacak ama yerli üretim olmazsa olmaz. Üretimi destekleyici adımların devamını bekliyoruz. Sektör olarak bizim de üzerimize düşen sorumluluklar olduğunu düşünüyoruz. PAGEV Plastik Mükemmeliyet Merkezi’nde Ar-Ge, tasarım, yerlileşme noktasında oyuncak sektörüne yönelik özel planlarımız bulunuyor” dedi.

Devletin yerli oyuncak sektörünü koruyucu politikalarına mutlaka devam etmesi gerektiğini belirten PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi Başkanı ve Pilsan Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuzhan Çetinalp, toplantının kapanışında sektörü daha yakından tanıması için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını fabrika gezisine davet etti.

Oyuncak sektörü PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi ile “yerlileşiyor”

Plastik sektörünün birleştirici gücü PAGEV, ekonomiye ve istihdama katkısı kadar kültürel değerlerimizin gelecek kuşaklara aktarılması ve ülkemizin dünya çapında tanıtılmasında da kilit rol oynayacak yerli oyuncak sanayimizin geliştirilmesinde öncü bir rol üstlenen PAGEV Yerli Oyuncak Komitesini kurdu.

PAGEV ve PAGEV Yerli Oyuncak Komitemizin sektörde fark yaratan çalışmalarımızdan bazıları;

• Sektörümüzün potansiyelini paylaşmak ve gelişimine destek istemek üzere Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla 2014 yılının Aralık ayında yaptığımız Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sektör Çalıştayımız son derece verimli geçti.
  
  
• Çalıştay’ın hemen ardından Türkiye oyuncak sektöründeki mevcut durumu, fırsatları ve tehditleri detaylı bir şekilde ortaya koyan “Türkiye Oyuncak Sektörü İzleme Raporu”nu hazırladık. Raporun çıktıları sonucunda sektörün potansiyelini gören ve geleceğine inanan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, oyuncak sektörünü ‘2015-2018 Türkiye Sanayi Stratejisi Eylem Planı’na aldı.
  
  
• Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ile Çin – Endonezya – Malezya’yı kapsayan heyete katıldık. Pazarın büyük bir bölümünü elinde tutan Çin’i sahada inceleme fırsatı yakaladık. Çalışmalarımızda kullanmak üzere Çin oyuncak sektörünün üretim yapısı, bölgesel dağılımı ve iş modelini kapsayan detaylı bir rapor hazırladık.
• Yerli oyuncak sektörünün hak ettiği yere gelmesinin önündeki en büyük engellerden birinin haksız rekabet yaratan ithalat olduğunu tüm platformlarda dile getirdik. Bu konuda çalışmalara başlayan Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2015 yılında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte yerli oyuncağın önünü tıkayan ithal oyuncaklardaki denetimleri sıkılaştırdı. Böylece miktar ve nitelik testlerindeki denetimi artırılan ithal oyuncakların, hem çocuklarımızın sağlığı hem de yerli oyuncak sektörü için tehdit olmaktan çıkarılması sağlandı.
  
  
• Oyuncakta yerlileşmenin takipçisi olarak 2015 yılının Ağustos ayında bu kez geniş katılımlı “Oyuncak Çalıştayı”nı düzenledik. T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanımızın katılımıyla gerçekleştirdiğimiz çalıştay, sektör temsilcilerimizden yoğun ilgi gördü. Çalıştay çıktıları doğrultusunda daha önce Erzurum olarak düşünülen "Oyuncak İhtisas OSB"nin yeri sektörün talepleri dikkate alınarak daha avantajlı bir konumda olan Düzce olarak belirlendi.
  
  
• Global pazarda var olmanın yolunun tasarımdan geçtiğini biliyoruz. Bünyesinde tasarımcı bulunmayan firmalarımız için Türkiye’nin en önemli tasarımcı ve çizgi film üreticileri ile bir araya gelerek “oyuncakta inovasyon” konusunu enine boyuna masaya yatırdık. Son derece ufuk açıcı toplantıların çıktılarını bir rapor ve sunum eşliğinde 26 Ağustos 2015 tarihinde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Başkanlığı’nda düzenlenen “Türk Tasarım Danışma Konseyi"nde tüm Bakanlıklarımızla paylaştık.
  
  
• Yerli oyuncak konusunda aldığımız yol ve elde ettiğimiz başarılar bu alanda attığımız adımları hızlandırdı. Sektör ile ilgili tüm çalışmalara rehberlik etmek, sektörün yurtiçi ve yurtdışındaki etkinliğini artıracak çalışmaları hayata geçirmek üzere PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi’ni kurduk. Plastik, kumaş, ahşap oyuncaklar, kart oyunları ve tasarımcıların içinde olduğu Komite, yerli oyuncak üreticisinin yüzde 90’ını temsil ediyor.
  
  
• PAGEV Yerli Oyuncak Komitesi, sektörün en önemli buluşmalarından Kids Turkey/Toyzeria Fuarı’na da katıldı. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Oyuncak Sektöründen Sorumlu Daire Başkanı ile fuara katılan firmaları tek tek gezerek fikir alışverişinde bulunduk.
  
  
• Ar-Ge, tasarım ve üretim, yerli karakterlerin yaratılması ile sektör sorunlarının çözümü için çalışmalar yürüten PAGEV Yerli Oyuncak Komitemiz, TÜBİTAK işbirliğinde “Yerli Oyuncak Yarışması” organize etmek için kolları sıvadı. Zengin kültürümüzü yansıtacak bizden karakterler yaratacak genç tasarımcılarımıza inancımız tam…
  
  
• Dünyanın tek çocuk bayramı olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı etkinlikleri kapsamında çocuklarımızı yerli oyuncaklılarımızla kucaklaştırmayı da ihmal etmedik.
  
  
• Stratejik önemdeki oyuncak sektörünü dağınık yapısından kurtaracak Oyuncak OSB’nin Düzce’de kurulması için T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, PAGEV, Düzce Üniversitesi ve Düzce Sanayi ve Ticaret Odası arasında bir işbirliği protokolü imzalandı. Sektör olarak bu konuda Bakanlığımızın daha hızlı ve etkin desteğini talep ve takip etmekteyiz.
• Düzce Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlediğimiz “Değerlerimiz Kültürümüz ve Çocuklarımız: Milli Oyuncak” konulu çalıştayımız milli oyuncağın sahip olması gereken niteliklerin ortaya çıkarılması noktasında belirleyici rol oynadı.
  
  
• 22 Mart 2018 tarihinde 15. Gümrük ve Ticaret Bakanımız Bülent Tüfenkçi ile geçtiğimiz yıl birincisi düzenlenen “İstanbul Oyuncak Fuarı”nın açılışını gerçekleştirdik. Ve yerli oyuncak sektörümüze olan kamudaki vurgumuzu perçinledik.
  
  
• Ekonomi Bakanlığı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü Zafer Soylu ve yerli Oyuncak sanayinin geliştirilmesi konusunda öncü rol üstlenen PAGEV Plastik Sanayicileri Vakfı Başkanı Yavuz Eroğlu’nun Dolu Oyuncak fabrikasında oyuncak sektörünün son durumunu masaya yatırdığı basın toplantısı büyük ses getirdi.
  
  Toplantının çıktısı; “Denetimlerin artması standart dışı ve kalitesiz oyuncakların Türkiye pazarına girişinin önüne geçerken yerli oyuncak üretimini de arttırdı.” oldu.
  
  
• PAGEV’in yoğun çalışmaları sonucunda ithal oyuncaklar “Tareks” kapsamına alındı. Böylece üreticiler rahat bir nefes alırken haksız rekabeti önlemede önemli bir eşik atlanmış oldu.
  
  
• Çoğunlukla İthalatçı ve perakendeci firmaların üye olduğu Oyuncakçılar Derneği ile ilişkileri güçlendirdik. Dernek içinde yerli oyuncak üreticilerinin etkinliğinin ve yönetimdeki paylarının arttırılması noktasında önemli mesafeler kat ettik.
  
  
• Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayınlanan karar ile oyuncak bebeklere yüzde 25, oyuncak müzik aleti ve cihazları ve oyuncak silahlara yüzde 30, diğer oyuncaklara da yüzde 25 ek gümrük vergisi getirilerek yerli üretimin daha da desteklenmesi sağlandı.
  
  
• Yerli oyuncak sanayinin desteklenmesi ve Türkiye’de yerli oyuncak pazarını büyütecek projelerin hayata geçirilmesini istişare etmek üzere 23 Şubat 2019 tarihinde Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’ı ziyaret ettik. Sayın Bakanımızdan bu konuda yapılan çalışmalara artan bir ivme ile destek verecekleri sözünü aldık.
  
  
• PAGEV olarak en değer verdiğimiz konu olan sağlıklı ve güvenilir veri üretmek noktasında çalışmalarımıza hız kesmeden devam ediyoruz. Bu doğrultuda hazırladığımız raporları kamu, sektör ve basınla paylaşmaya devam ediyoruz.
  
  
• Yerli oyuncak fikrinin tüm toplum tarafından kabul görmesi noktasında yürütülen iletişim faaliyetleri kapsamında yerli oyuncak konusundaki mesajlarımızı geleneksel medya kanalları ve sosyal medya üzerinden duyuruyoruz.

Sonuç olarak; Ekonomik sıkıntıların yoğun olduğu bir dönemde dahi yerli oyuncak tutkumuzdan vazgeçmeyerek çalışmalarımızı hayata geçiriyoruz. Kültürümüz için çok önemli bir değer olan Türk oyuncak sektörümüzü pozitif ayrımcılıkla daha ileriye taşıyarak büyüme ivmesini artıracak çalışmalara önümüzdeki dönemlerde de devam edeceğiz.