PAGEV, Türkiye plastik sanayinin en önemli alt sektörlerinden tek kullanımlık ambalaj üreticilerinin sesi olacak PAGEV Tek Kullanımlık Ambalajlar Meclisi’ni kurdu. Tek kullanımlık ambalajlarla ilgili yanlış algıyı ortadan kaldıracak çalışmaları hayata geçirecek olan Meclis, söz konusu ambalajların insan sağlığı için önemini yeniden hatırlatacak projelere de odaklanacak.
Tek kullanımlık ambalaj üreticileri 12 Mart 2020 tarihinde Hilton İstanbul Bosphorus’ta PAGEV’in düzenlediği toplantıda bir araya geldi. Sektörün mevcut görünümü, sorunları ve gelecek projeksiyonun ele alındığı toplantıda PAGEV Tek Kullanımlık Ambalajlar Meclisi kuruldu. Tek ses olarak birlikte hareket etme paydasında buluşan üreticiler, bundan sonra sektörü ileri taşıyacak çalışmaları PAGEV Tek Kullanımlık Ambalajlar Meclisi çatısı altında yürütecek.
Sektörün sesi olacak Meclis’in de kurulduğu toplantıda tek kullanımlık ambalajlar ile ilgili olumsuz algıyı ortadan kaldıracak çalışmalara odaklanılması üzerinde en çok durulan konulardan biri oldu. Tüm dünyanın tedirginlikle takip ettiği koronavirüs salgınının tek kullanımlık ambalajların neden hayatımıza girdiğinin yeniden hatırlanması noktasında kilit rol oynadığı vurgulandı.
PAGEV’in düzenlediği Tek Kullanımlık Ambalajlar Toplantısına katılan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi ve Verimlilik Müdürlüğü Daire Başkanı Murat Yıldız, şunları söyledi: “Her ne kadar içinden geçtiğimiz şu günlerde; Çin’den Amerika’ya, İtalya’dan İran’a kadar tüm dünya koronavirüs hastalığıyla sarsılsa da iş ve yaşam öbür yandan devam ediyor. Keza Türk plastik sektörünün temsilcileri olarak sizler de üretmeye, istihdam oluşturmaya ve ihracat yapmaya devam ederek ekonomiye katkı sunmayı sürdürüyorsunuz. Tek kullanımlık plastiklere karşı dünya genelinde artan alerjinin giderek tehlikeli boyutlara ulaştığına maalesef hep birlikte şahitlik ediyoruz. Özellikle Avrupa’nın Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanmasına dair sert tedbirleri devreye alması sektör için ciddi tehdit oluşturuyor. Türk plastik sektörünün gelişimi için çaba harcayan PAGEV, tek kullanımlık plastik üreticilerinin bu süreçten en az hasarla çıkması için belli periyodlarla toplantılar gerçekleştirerek; sektör temsilcilerinin fikirlerine başvuruyor, sizlerin görüşlerini alıyor, uzmanlara danışıyor ve ortak akıl oluşturmayı amaçlıyor. Bu anlamda plastik sektörü ile kamu otoritesini bir araya getiren söz konusu toplantılardan çıkacak çözüm önerilerinin mühim olduğunu düşünüyoruz. Çünkü zamanında alınmayan tedbirler, yarın tüm sektör için ciddi riskler oluşturabilir. Özetlemeye çalıştığım bu zor konjonktürde bugün Ankara’dan gelerek PAGEV’in organize ettiği toplantıda sizlerle bir araya gelmeyi ve fikirlerinizi dinlemeyi istedik. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bu toplantıdan çıkacak fikirleri takip edeceğimizi ve tek kullanımlık plastikler konusunda atılması gereken adımlar hakkında sizlere elimizden gelen desteği sunacağımızın altını çizmek istiyorum.”
İyi organize olan kazanır, biz de iyi organize olacağız…
Hayatımıza ilk girdiği dönemlerde pozitif karşılanan plastiklerin kısa zamanda birçok malzemeye alternatif olarak rakiplerini geride bırakması eleştiri oklarını da üzerine çekmesine yol açtı diyen PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Günümüzde hemen her ürüne alternatif bir plastik malzeme bulunuyor. Sanayicilerimiz plastik poşeti bularak ağaç kesilmesini önemli ölçüde düşürdüler. Plastiklerin sağladığı avantajlarla rekabet edemeyeceğini anlayan alternatif ürün üreticileri karşı atağa geçti. “Plastik doğada 1.000 senede kayboluyor”, “Plastik çevreyi, denizleri kirletiyor”, “Plastik kanserojendir”, “Plastik geri dönüşmüyor” söylemleri ile plastik ile ilgili olumsuz bir algı oluşturdular. Sektör olarak bu söylemleri sessizce izledik. Biz sessiz kaldıkça plastik poşetler yasaklansın, tek kullanımlık plastikler yasaklansın, polistren köpük yasaklansın söylemleri artmaya başladı. Biz yine cılız seslerle tepki verdik. Daha bir ay önce AB Komisyonu Başkanı tüm ambalajlar yasaklansın diye açıklama yaptı. Vatandaş bu söylemi destekliyor çünkü gerçeği bilmiyor, plastiğin zararlı olduğuna inanıyor. Siyasetçiler de vatandaşların isteği doğrultusunda oy kaybetmemek için bu yasaklamalara pozitif bakıyor. Olan plastik sanayicisine oluyor, bizim işimiz elimizden gidiyor. Birlikte harekte etmezsek yenilgi kesin. Birlikte ve güçlü olmalıyız. Churchill’in de dediği gibi savaşı organize olan kazanır. Biz de iyi organize olmalıyız. PAGEV olarak sektörün geleceği için kamu tarafında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile çok yakın temas halinde çalışıyoruz. ” dedi.
Koronavirüs salgını tek kullanımlık ambalajların sağlık açısından önemini hatırlattı
Tek kullanımlık ambalajların insan sağlığı için çok önemli olduğu söyleyen Eroğlu; “Tüm dünya koronavirüs salgınını endişe ile izliyor. Vaka sayısının her geçen gün arttığı bu salgın gıda hijyeni ve sağlık için tek kullanımlık plastikler dahil ambalajlara neden ihtiyacımız olduğu noktasında önemli bir örnek oluşturuyor. Bildiğiniz gibi virüs yerel bir pazardan alınan gıda aracılığıyla yayıldı. Açıkta, pazarda ambalajsız satılan gıdalar tüketici sağlığı için büyük risk barındırıyor. Aslında bunu geçmişte de pek çok ölüme sebep olan salgın hastalıklarla deneyimlemiştik. Ambalajlı ürünler güvenle tüketilebilir. Tek kullanımlık ürünler ise bulaşıcı hastalıkların önlenmesi ve hijyen açısından çok önemli bir gereklilik. Bu gibi salgın dönemlerinde ve kalabalık ortamlarda tek kullanımlık bardak, tabak, çatal gibi ürünler ve ambalajlı gıdalar tercih edilmelidir. Bugüne kadar çevre bahane edilerek bilimsellikten uzak değerlendirmelerle tek kullanımlık ürünleri kötülediler. ‘Kullan-at’ vurgusu yaparak ürünlerimizi değersizleştirmeye çalıştılar. Ancak bugün yaşadığımız üzücü süreçte tek kullanımlık ürünlerin ne kadar önemli olduğunu görüyoruz. Tek kullanımlık ürünlerin hayatımıza hijyen için girdiğini unutmamak gerekiyor. Biz ‘kullan-at’ demiyoruz biz ‘kullan-geri dönüştür-tekrar kullan’ diyoruz. Tüm toplumu da geri dönüşüm noktasında bilinçli olmaya çağırıyoruz. Plastikler; piknik yaptıktan sonra ormana, deniz kenarındayken denize ya da sokağa atılmayacak kadar kıymetli ve ekonomik bir değerdir. Döngüsel ekonomi açısından baktığımızda gerek üretim gerekse geri dönüşüm aşamalarında sağladıkları faydalarla en çevreci malzeme olduğu açıktır. Bilimsel veriler ve rakamlar bu gerçeği ortaya koyarken bilimsel olmaktan uzak söylemlerin Türkiye ekonomisine büyük oranda katma değer ve istihdam yaratan plastik sanayine zarar veriyor. Bu noktada önemli olan yasaklama ya da kısıtlama değil bilinçli tüketiciler yaratmaktır. Vakfımız bu haksızlığa bir son vermek amacıyla harekete geçti. Geçtiğimiz yılın sonunda başlattığımız “Plastiklerin doğada yeri yok, hayatımızda yeri çok” temalı kampanyamız ile doğayı kirletenin plastikler olmadığını geniş kitlelere anlatmayı hedefledik. Kampanyamız kapsamında televizyonlar, radyolar, internet siteleri, yazılı basın ve özel TV röportajları ile kamuoyunu bilinçlendirme noktasında çok yoğun çalışmalar yürüttük. Plastik ile ilgili olumsuz algıyı yıkma noktasında kampanyamız ile ilgili pozitif geri dönüşler aldığımızı büyük bir memnuniyetle dile getirmek isterim. Geri dönüşümü öne çıkaran kampanyamızı 2020 yılına da taşımayı ve ulaştığımız kişi sayısını artırmayı planlıyoruz” diyerek açıklamalarına devam etti.
Sektörü bir bütün olarak ele alıp tüm plastik sanayi ile ilgili algıyı pozitif yönde değiştirmek gerektiğini belirten Eroğlu, konuşmasını şu sözlerle bitirdi: “PAGEV olarak gerek ücretli plastik poşet uygulaması gerekse de Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) uygulaması ile ilgili üreticilerimizin lehine olacak kazanımlar elde etmek için çok fazla çalıştık. Tüm isteklerimiz konusunda kesin sonuçlar alamasak da güzel kazanımlar elde ettik. Örneğin; GEKAP noktasında ücret ambalaj üreticilerinden alınacakken ürünü piyasaya süren firmaların GEKAP’ı ödemesi noktasında katkı sağladık. Sektörün en büyük eksikliklerinden birinin yeterince organize olamamak olduğunu söyleyebilirim. Bundan sonra hep birlikte çok iyi organize olup plastiğin ne kadar kıymetli bir malzeme olduğunu anlatmak konusunda ısrarcı olmalıyız. PAGEV Tek Kullanımlık Ambalajlar Meclisi işte bu vizyonla hareket etmelidir. İnanıyorum ki tüm üye firmalarımız gerek sorunların giderilmesi gerekse de sektörü geleceğe taşıyacak çalışmaların hayata geçirilmesi noktasında önemli çalışmalar hayata geçirecektir.”
Tek Kullanımlık Ambalajlarların Yasaklanması Süreci Hakkında;
AB Konseyi ve Parlamentosunda ayrı ayrı oylanan 2019/904 sayılı AB Yönetmeliği, 2 Temmuz 2019 tarihinde AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandı. 2021 yarıyılına (yönetmeliğin daha uzun sürelere izin verdikleri hariç) kadar üye ülkeler yönetmeliği uygulamaya geçirmek durumundalar. Mevzuat; tek kullanımlık plastikler, oxobiyobozunur plastik ürünler ve balık ağlarını kapsıyor. Söz konusu yönetmelik; kulak çubuğu, çatal, bıçak, kaşık, pipet, karıştırıcı, tabak, balon çubuğu, tek porsiyonluk yoğurt kapları, EPS köpükten gıda kapları, ayran bardağı, EPS içecek bardağı, plastik gıda kapları ile kapakları, hijyenik pedler, ıslak mendiller, plastik bardaklar, pet şişeler, flexible(esnek) ambalajlar vb. birçok üründe kategorilere göre yasaklama, kısıtlama, yeni dizayn, geri dönüşümden elde edilmiş hammadde kullanım zorunluluğu ve ekstra çevre vergileri gibi çeşitli yeni şartlar getiriyor. Ülkemiz, dünyanın sayılı Avrupa’nın ise en büyük tek kullanımlık plastik ambalaj üreticisi ve ihracatçısıdır. Dolayısıyla böyle bir kısıtlamanın etkilerini ekonomik olarak Avrupa’da en çok hissedecek ülkelerden biridir. Bu yasa sadece bu mamülleri üretenleri değil dolaylı olarak hammadde, makine, katkı ve kalıp üretimi gibi birçok sektörü etkileyecektir” dedi.
Tek kullanımlık plastiklerle ilgili süreci yakından takip eden PAGEV’in çalışmaları ile ilgili başlıklar:
- Eylül 2019 tarihindeki toplantıda alınan karar gereği konu hakkında kamuda kilit öneme sahip yetkililerle çalışma başlatıldı. Öncelikle Avrupalı bir paydaşla hazırlanan; "Tek Kullanımlık Plastikler Yaşam Döngü Analizi", ön inceleme için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile paylaşıldı.
- Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Bakan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar ve TOBB Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu'nun bulunduğu toplantıda PAGEV konuyu gündeme alarak sektörel görüşü Bakanlığa iletti.
- PAGEV Ambalaj Kongresi söz konu yasaklamayı ana gündem yaparak, AB Delegasyonu ve Avrupalı paydaş STK Başkanları ve katılımcılarla değerlendirmelerde bulundu.
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde; 21 Kasım 2019 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, Çevre Genel Müdürü Muhammet Ecel, ÇED Genel Müdürü Ercan Gülay, PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu ve Bakanlık bürokratlarının katılımıyla TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde bir çalışma yemeği düzenlendi. Toplantıda, gündemdeki çevresel konular ele alındı.
- 2019 yılı Aralık başında tüm TV ve radyolarda "Plastiğin Doğada Yeri Yok, Hayatımızda Yeri Çok” reklam kampanyası ile PAGEV kamuoyunu plastik konusunda aydınlatma çalışmalarına hız kattı. Bugüne kadar televizyon ve radyolarda Türkiye’deki hedef kitlenin yüzde 80’ine ulaşan kampanya sosyal medyada ise şu ana kadar toplamda 15 milyon kişiye ulaştı. Birçok köşe yazarının gazetesinde bahsettiği kampanya çerçevesinde çok sayıda televizyon kanalında kamuoyunu plastikler konusunda aydınlatma imkânı bulundu.
