Bilindiği üzere 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarınca “Plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verilmektedir”. Kanunda, uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Bakanlıkça oluşturulacak komisyon aracılığı ile belirlenir ve her yıl için güncellenir" maddesi de yer almaktadır. 2020 yılı poşet fiyatının belirlenmesi için yapılan komisyon toplantısı 20 Kasım 2019 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda yapıldı. Mevzuat, fiyat indirimine müsaade etmemektedir ancak fiyat artışı engellenebilir. Bu sebeple PAGEV Plastik Poşet Üreticileri Komitesi üyelerinden bir heyet olarak bizler de söz konusu komisyon toplantısına katılarak, zaten zor durumda olan plastik poşet üretim sektörümüzün ve tüketicilerin daha fazla olumsuz etkilenmemesi adına poşet ücretinin kesinlikle arttırılmaması için çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.

Söz konusu toplantının ardından açıklama yapan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu: “2020 yılında Poşet fiyatlarının artmaması için Çevre Bakanlığı fiyat belirme komisyonu toplantısına, TOBB Meclisimiz ve PAGEV Poşet Sanayicileri Komitesi olarak katıldık. Perakendeciler, Tüketiciler ve Üreticiler açısından olayın tüm boyutlarını değerlendirdik. Komisyonda fiyatın arttırılmaması yönünde karar aldık. Bakanlığımız da kendi görüşlerinin aynı yönde olduğunu belirttiler. Bu noktada desteği olan kurum ve kişilere teşekkür ederiz” dedi.

Poşetlerin ücretlendirilmesi ile ilgili Kanun ve Usul Esas'ta yer alan ifadeler aşağıdaki gibidir.

Geri kazanım katılım payı

EK MADDE 11- Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir. Bu listedeki ürünlerden herhangi birinin piyasaya arzının, farklı bir ürünün, malzemenin veya eşyanın ithalatı ile birlikte gerçekleşmesi halinde geri kazanım katılım payı ithalatçıdan tahsil edilir. Bu listede yer alan tutarlar takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu şekilde hesaplanan tutarların %5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir.

GERİ KAZANIM KATILIM PAYI TUTARI

Poşet ücreti

EK MADDE 13- Kaynakların verimli yönetimi ve plastik poşetlerden kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verilir. Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Bakanlıkça oluşturulacak komisyon aracılığı ile belirlenir ve her yıl için güncellenir.

USUL ESASTA

“(4) Plastik poşetlere uygulanacak ücret, her yıl piyasa koşulları ve ilgili sektör temsilcilerinden oluşan Ambalaj Komisyonun önerisi dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenir ve takip eden yıl boyunca geçerliliğini korur.”

“(1) 2019 yılı plastik poşetlere uygulanacak taban ücret adet başına vergiler dahil 25 kuruştur. 1/5/2019 tarihinden başlayarak 2019 yılı sonuna kadar ise satışa tabi poşetler için uygulanacak ücret adet başına vergiler dahil 25 kuruş olup daha az veya daha fazla bir ücret uygulanamaz.”

Buradan anlaşılacağı üzere Katılım Payı tutarı, yani perakendecinin ödeyeceği ücret için artırılır ifadesi var ancak poşetin satış ücreti için artırılır yazmıyor. Her yıl için güncellenir yazıyor. Dolayısıyla bizlerin talebi; satış noktalarındaki, tüketiciye yönelik plastik poşet fiyatlarının 2020 yılında arttırılmaması yönünde oldu. Bu şekliyle hazineye giden 0,15 kuruş olarak artacak, ancak vatandaşın ödediği 0,25 kuruş artmayacaktır. Böylece çevre için yapılan bir uygulamada, satış noktalarının eskiden bedel almadan verdiği poşetlerden ekstra bir katkı almasının da önüne geçilmiş oldu.

YURTDIŞINDAN GELEN POŞETLERİN ÖNÜNÜ KESTİK

PAGEV Poşet Üreticileri Komitesi bugüne kadar sektörün yanında yer alıp, sorunlarının giderilmesine yönelik bir çok çalışma yaptı.
Bildiğiniz gibi yaptığımız çalışmalar neticesinde, 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren “Ücretli Poşet Uygulaması” ile ciddi bir yara alan Plastik Poşet Üreticilerini rahatlatacak bir karar daha alınmasını sağladık. Özellikle bu süreçte geri dönüşüm ve farkındalık eğitimlerini ön plana almak yerine, tüketiciye ek maliyet çıkararak (25 kuruş) ücretli poşet uygulamasına gidilmesi ve sanayinin nasıl bir geçiş yapacağının düşünülmemesi ile ilgili haklı itirazlarımız olmuştu.

Büyük marketlerde alışveriş poşetlerinde yaşanan %70’lik düşüşün yanında, özellikle aynı dönemde başta İran olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden ithal edilen dampingli poşetler, 20.000 kişinin çalıştığı ve 300.000 ton poşet üreten yerli poşet üretimini daha da güç bir duruma sokmuş, birçok firma kapanmış, diğer bir kısmı ise işçi çıkararak hayatta kalmaya çalışmıştı.

Başta İran menşeli olmak üzere ithal plastik alışveriş poşetleri, ülkemizde birçok noktada satılmaktadır. Bu poşetler, hammadde maliyetinin de altında fiyatlarla yurt içinde piyasaya sürülmekte ve yerli üreticilerin üretimlerini olumsuz etkilemektedir. Bu durumun yurt içi üretim ve istihdama zarar vermesinin engellenmesi maksadıyla plastik poşetlerle ilgili koruma tedbirleri alınmasının faydalı olacağını, Şubat ayında Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü ile paylaşmıştık. Ardından konuyu Başkanlığını yaptığımız TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisine taşıdık ve oradan da koruma tedbirleri alınması yönünde bir karar çıkarttık.

Yine 31 Ağustos 2019 tarihinde İstanbul’da geniş katılımla gerçekleştirdiğimiz “Poşet Üreticileri Komitesi” toplantımıza davet ettiğimiz, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü bürokratlarına konunun detaylarını anlatıp, piyasaya giriş yapan ürünler ve giriş yöntemlerine ait tüm detayları paylaştık. Yaptığımız bu ısrarlı çalışmalar sonucunda 3 Eylül 2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 2019/5 sayılı tebliğle istediğimiz koruma sağlanmış ve haksız rekabetin önüne geçilmiş oldu.

Bundan sonra, dünyanın herhangi bir ülkesinden yapılacak “Plastik Poşet İthalatlarında”, öncelikle Ticaret Bakanlığı'ndan Gözetim Belgesi alınması gerekecek. Gözetim Belgesi; ithalatçının ve malın fiyatının da bir tür ön kontrolden geçip onaylanmasını gerektirdiğinden ithalatları çok güçleştirmekte, bu aşamaları geçen ithalatçılar için ise tüm vergileri belirlenen 3200 ABD Doları/ton fiyatı üzerinden ödeme zorunluluğu getirilmektedir. Dolayısıyla ithalatçı, yerli üreticiyle rekabet edememektedir. Gözetim Belgesi, adından da anlaşılacağı gibi ticaretin bir kontrol süzgecinden geçmesidir. Bu nedenle hem düşük fiyatlı poşetler, hem de çeşitli yollarla haksız rekabete yol açan ülkelerden gelen poşetlerin ülkemize girişini kısıtlamaktadır. Söz konusu tebliğ Ekim ayında uygulanmaya başlandı.

KAÇAKLA MÜCADELEDE ALINACAK YOL VAR!

Bu şekilde yasal yollarla dampingli fiyatlarla Türkiye’ye giren poşetlerin önü kesilmiş oldu. Ancak kaçak yollarla, özellikle İran’dan plastik poşeti girişi olduğuna dair sektör mensuplarımızdan duyumlar alınmaktadır. Konu hem Gümrükler Genel Müdürlüğüne, hem de TOBB Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclisine taşınmış ve çözüm için kamu kurumlarımızın konuyu hassasiyetle takip etmesi yönündeki talebimiz iletilmiştir. Konuyu yakından takibe de devam etmekteyiz.