Ordino kalktı, sırada ihracatçıyı zora sokan diğer keyfi liman masraflarına dur demek var
PAGEV’in gündeme getirdiği ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın resmi yazı ile kaldırdığı ordino belgesi ile sanayicilerin üzerinden 700 milyon TL’lik yük kalkmıştı. Ancak acentelerin Bakanlık yazısına rağmen firmaları ordino bedelini ödemeye zorlaması nedeniyle PAGEV’in mücadelesi sürüyor. Son olarak Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ ile bir araya gelerek ordino konusunda acentelerin kanun dışı tavırlarına karşı destek isteyen PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu’na Akdağ’dan “sorunla ilgileneceğim” sözü geldi.
Türkiye’de ithal ve ihraç edilen tüm hammadde ve ürünlerin gümrük işlemleri sırasında “Ordino” veya benzer isimler altında firmalardan kanunda yeri olmayan bir bedel tahsil ediliyor ve bu bedelin yıllık toplam değeri 700 milyon TL’yi buluyordu. Firmaların şikâyetleri üzerine PAGEV öncülüğünde yürütülen çalışmalar neticesinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 23 Kasım 2017 tarihli yayınladığı kararla artık gümrük işlemlerinin herhangi bir aşamasında gümrük müdürlüklerince ordino belgesi aranmayacağını açıkladı. Buna rağmen acenteler ordino bedelini almak için diretiyor.
Ordino konusunu gündeme getiren ve konunun takipçisi olmayı sürdüren PAGEV’e gerek hükümet gerekse iş dünyası nezdinde destek de büyümeye devam ediyor. Son olarak Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ’ı ziyaret eden PAGEV’e Akdağ’dan “sorunla ilgileneceğim” sözü geldi. Ayrıca geçtiğimiz hafta Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkçi, yaptığı açıklamada; Bakanlığın ordino belgesi istemediğini tekrar net bir şekilde ifade ederek şunları söyledi: “Bakanlık olarak böyle bir belge istemiyor, böyle bir fiyatlandırmayı da kabul etmiyoruz. Ayrıca resmi olarak da yok. Burada Ticaret ve Sanayi Odaları Üyeleri firmalarla pazarlık yaparken böyle bir rakam geldiğinde üstünü çizecek. Pazarlık gücü sizde, ‘nerede, kim istiyor’ diye sorgulayın ‘şu kurum istiyor’ diye müsteşarlığımızı ararsınız.”
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ordino belgesi karşılığı ödenen ordino ücretini kaldırdığını belirterek, “Böylece üzerimizdeki bir yükü daha aldı. Ama bu ücret hala firmalarımızda talep edilebiliyor. Demek ki daha açık düzenlemelere ihtiyaç duyuluyor” dedi.
Bakanlığın açıklamasına rağmen acentelerin ordino bedelinde ayak diremeyi sürdürdüğünü belirten PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu şunları söyledi; “Bakanlıkça ordino bedeli alınamayacağı net bir şekilde ortaya konuldu. Ancak firmalarımızdan aldığımız duyumlara göre; Acenteler Bakanlığın resmi yazısına rağmen ordino bedelini alma konusunda ayak diriyorlar. Özelleştirmelerle Gümrük Ambarı İşletmeciliğini alan liman işletmeleri, gümrük işlemleri biten firmaları malların çıkışını yapmadan tekrar ordino belgesi almak için acentelere gitmeye zorluyor. Burada Liman İşletmelerinin Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı olması, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığı arasında yetki tartışmasına sebep oluyor. Hâlbuki Gümrük Ambarları gümrük idaresinin ayrılmaz bir parçasıdır ve Bakanlığın resmi yazısı onları da bağlamaktadır. Nitekim Gümrük Ambarı işletmesinin özel bir firmaya verilmiş olması onun gümrük mevzuatına uyma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Diğer taraftan Ulaştırma Bakanlığı da böyle bir belge olsa bile bedelsiz olması gerektiğini resmi yazı ile belirtmişti. Dolayısıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ordinoyu kaldıran yazısına uymadıkları gibi Ulaştırma Bakanlığı’nın 2011’de yayınladığı bu belge bedelsizdir yazısına da uymayarak kanun dışı bir şekilde firmaları bu bedeli ödemeye zorluyorlar.”
Kapitülasyonlar hortlatılmak isteniyor
Dünya Bankası’nın yeni yayınladığı araştırmasına göre Türk sanayisine gümrüklerde OECD ülkelerinden 6 kat fazla evrak bedeli yüklendiğini söyleyen Yavuz Eroğlu, “Bu bedelin ana sebeplerinden biri de limanlarla bağlantılı lojistik işlerinde tekelleşmeye varan yapılanmalardır. Kapitülasyonları çağrıştıran uygulamalarla ithalatçıya ihracatçıya velhasıl Türkiye ekonomisine yük bindirilmektedir. Türkiye bu sorunu bir an evvel çözmelidir. Nitekim ‘Ordino Bedeli’ Pandora’nın kutusudur” dedi.
Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ, PAGEV’in gündeme taşıdığı ordino tartışması ile ilgili olarak daha önce yaptığı açıklamada şunları söylemişti: “Ordino diye ödenmek zorunda kalınan para, aslında hukuksuz bir şey. Yani mevzuatımızda bu paranın ödeneceğine dair hiçbir şey yok. Mecburiyetten ödüyor bunu ihracatçılar ya da ithalatçılar. Bu mecburiyeti ortadan kaldırmamız için bizim biraz sahaya inmemiz lazım. Bu parayı kim alıyor nasıl alıyor birkaç kişinin canını biraz yakarsak, herhalde bunu da çözeriz”.
Son olarak Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ ile gerçekleştirdikleri görüşmede Ordino konusunda destek istediklerini belirten PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, Akdağ’ın daha önceki sözlerini de hatırlattı ve “Başbakan Yardımcımız Sayın Recep Akdağ’ın açıklaması konuya kamunun verdiği önemin en büyük delilidir. Sayın Akdağ ile önceki gün yaptığımız görüşmede, ordino konusunda bu kanun dışı ayak diremenin sona ermesi konusunda destek taleplerimizi paylaştık. İhracatçı ve ithalatçı firmalarımızla oluşturduğumuz güçlü sese kulak veren Bakanlığımız ordino bedelinin kalkması konusunda olduğu gibi diğer liman masraflarında da çok kısa zamanda keyfi ve fahiş fiyatlamaları kaldıracak şekilde düzenlemelere gidecek. Bu konudaki çalışmaların son aşamasına geldiğini de müjdelemek isterim. Başından beri konuya sahip çıkan Sayın Recep Akdağ’a da ithalatçı ve ihracatçılar olarak şükranlarımızı sunuyoruz” diyerek sözlerini bitirdi.
