2 Temmuz 2019 tarihinde AB Konseyi ve Parlamentosunda ayrı ayrı oylanan 2019/904 sayılı AB yönetmeliği, AB resmi gazetesinde yayınlanmış olup, üye ülkeler 2021 yarıyılına kadar Tek Kullanımlık Plastik Ambalajlarla ilgili kısıtlamalar getiren yönetmeliği uygulamaya geçirmek durumundalar. Mevzuat Tek Kullanımlık Plastik Ambalajları, Oxobiyobozunur plastik ürünleri ve balık ağlarını kapsamaktadır.
Mevzuata göre Plastik tanımı biyobozunur olsun ya da olmasın fosil veya biyobazlı tüm polimerleri içermekte olup, içinde plastik olan tüm ürünler bu mevzuata dahildir. Dolayısıyla içi plastik kaplı kağıt bardaklar da bu yönetmeliğin kapsamına girmektedir.
Tek kullanımlık plastik ambalaj tanımı ise; tek sefer veya çok kısa süreli kullanım için tasarlanan ve kullanılan, daha sonra da atılan ürünleri kapsamakta olup, ayrıca atık oluşturma hacimleri de göz önüne alınmaktadır. Bu çerçevede gıda kapları ve tek porsiyonluk tasarımları da bunlara dahildir. Örneğin tek kişilik yoğurt kapları veya ülkemizde çokça tüketilen ayran bardağı tek kullanımlık plastik olarak kabul edilmektedir. 2020 yılında AB, mevzuatla ilgili daha detaylı bir ürün listesi yayınlayacaktır. Ayrıca bazı özel şartlarda üye ülkeler, kendi ülkelerindeki plastik üreticileriyle, plastik kullanımını azaltmak üzere gönüllü anlaşmalar yapabilmekte ve genişletilmiş üretici sorumluluğu maliyetleri ile ilgili düzenlemeler getirebilmektedir.
Kısacası bu yönetmelik; kulak çubuğu, çatal, bıçak, kaşık, pipet, karıştırıcı, tabak, balon çubuğu, tek porsiyonluk yoğurt kapları, EPS köpükten gıda kapları, ayran bardağı, EPS içecek bardağı, plastik gıda kapları ile kapakları, hijyenik pedler, ıslak mendiller, plastik bardaklar, pet şişeler, flexible(esnek) ambalajlar vb. birçok üründe kategorilere göre yasaklama, kısıtlama, yeni dizayn, geri dönüşümden elde edilmiş hammadde kullanım zorunluluğu ve ekstra çevre vergileri gibi çeşitli yeni şartlar getirmektedir.
Ülkemizde ise Tek Kullanımlık Plastikler Ambalajların yasaklanmasını öngören yasa teklifini 18 Ağustos'ta TBMM'ye sunan CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak'ın yasa teklifine göre; Tek Kullanımlık Plastikler Ambalajların üretimi, dışalımı, piyasaya arzı ve kullanımının yasaklanması istenmektedir. Bu teklifin onaylanması halinde Tek Kullanımlık Plastik Ambalajı sadece kullanmak değil, üretmek de yasaklanacaktır.
Ülkemiz, dünyanın sayılı Avrupa’nın ise en büyük Tek Kullanımlık Plastik Ambalaj üreticisi ve ihracatçısıdır. Dolayısıyla böyle bir kısıtlamanın etkilerini ekonomik olarak Avrupa’da en çok hissedecek ülkelerden biridir. Bu yasa sadece bu mamülleri üretenleri değil, dolaylı olarak hammadde, makine, katkı ve kalıp üretimi gibi birçok sektörü etkileyecektir.
Bu çerçevede PAGEV olarak gerek Bakanlıklarla, gerekse kamuoyu nezdinde yaptığımız çalışmaları değerlendirmek ve yol haritası belirlemek üzere bu zincirin parçası olan tüm paydaşları 12 Eylül 2019 tarihinde Hilton İstabul Kozyatağı Hotel'de bir araya getidik. Toplantı sonuçları ileriki tarihlerde kamuoyu ile paylaşılacaktır.
