Artan siparişlerine yetişmek için üretim artışına giden işverenler, eleman bulamamaktan şikâyetçi. Özellikle mavi yakada büyük sıkıntı olduğunu söyleyen sanayiciler “İş var, işçi yok” diyor
Türkiye'nin gizli sanayi devlerinden Özka Lastik, zirai ve iş makinelerine yönelik yaptığı günlük 200 tonluk üretimle adeta dünya devlerine meydan okuyor. Pandemiye rağmen ara vermediği 70 milyon euroluk yatırımı tamamlayan şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Kanık, "Sektörün en önemli problemi personel bulamamak" diyor. Eleman bulamamak hemen hemen bütün sektörlerin ortak sorunu olmuş durumda. 1.400 kişiye istihdam sağladıklarını söyleyen Kanık, ihtiyaçları olan 150 ilave istihdam için personel bulmakta zorluk çektiklerini anlatarak bu durumun sektördeki üretim faaliyetlerini olumsuz etkilediğine vurgu yapıyor. Yurtiçinde kendi alanında yüzde 40 pazar payına sahip olan şirket, yeni yatırımlar için yer arayışını sürdürüyor. Yılda 1 milyon adet lastik üreten Özka, önümüzdeki yıl kapasitesini yüzde 14 daha artırma hedefiyle çalışıyor.
ELEMAN ARAYIŞIMIZ VAR
Büyümek için yol haritalarını hazırladıklarını söyleyen Şerafettin Kanık, önlerindeki en büyük engelin personel sıkıntısı olduğunu anlatıyor: "Hammadde tedariki, üretim, satış gibi ana faaliyetlerimizde yılların verdiği tecrübeyle sıkıntı yaşamıyoruz ama personel sıkıntısı sektörü maalesef zorluyor. Halen mavi ve beyaz yakadan oluşan 1.400 kişilik istihdamımıza ek olarak 150 kişilik mavi yaka personel arayışımız mevcut. Şirketimiz Lastik İş Sendikası'na bağlı ve bu nedenle ücretlerimiz yüksek. Adaylarımıza gerekli eğitimleri vererek onların gelişimlerine katkı sağlıyor, en büyük yatırımı insan kaynağına yapılan yatırım olarak değerlendiriyoruz. Buna rağmen açık kadrolarımız hâlâ mevcut, bu durum üretimi olumsuz etkiliyor. Bu ihtiyacımızın karşılanması elbette üretimin artışına katkı sağlayacaktır." Şirketin Yönetim Kurulu Üyesi Nur Kanık ise beyaz yaka istihdamı ile ilgili de sıkıntı yaşadıklarını belirterek, sanayi tesislerinin yoğun olarak bulunduğu bölgedeki neredeyse her fabrikanın idari kadro ile ilgili personel arayışında zorluk çektğinin altını çiziyor.
YENİ YATIRIM GÜNDEMDE
Kanık Şirketler Grubu bünyesinde faaliyet gösteren Özka Lastik, 30 yıl önce kuruldu. Lastik sektörüne yönelik yardımcı malzemelerin üretimiyle işe başlayan şirket, 20 yıl kadar Türkiye'nin önde gelen yerli ve uluslararası lastik firmalarına yönelik ara malzeme üretimi yaptı. 2002'den itibaren el arabası ve çöp konteynerlerinin lastiklerinin yanı sıra tarım sektöründe çalışan ekipmanlara yönelik lastik üretimine başladı. 2005 yılından itibaren ise kendi markasıyla üretime geçti. Kocaeli'nde 200 bin metrekare kapalı alanda kurulu olan şirket, üç ayrı lokasyonda üretim gerçekleştiriyor. Kocaeli Başiskele'deki tesislerinde ürettiği lastikleri 80'den fazla ülkeye ihraç eden Özka Lastik, Türkiye'nin yüzde 100 yerli ve milli markası olarak büyük bir atılım içinde. Yurtiçinde zirai ve iş makinaları pazarında lider konumda olan şirketin hedefi bu alanda dünyada da ilk üçe girmek. Yaklaşık 700 ürün çeşidi ile konvansiyonel ve radyal lastik gruplarında geniş bir ürün yelpazesine sahip olan şirket, 70 milyon euro büyüklüğündeki yatırımını 2020'de tamamlayarak devler ligine bir adım daha yaklaşmış oldu.
ÜRETİMDE ÇALIŞMAK İSTEMİYORLAR
İSTiHDAM sıkıntısı yaşayan sektörlerin başında hazır giyim geliyor. Pandeminin ardından dünya moda devleri tarafından sipariş yağmuruna tutulan ve yeni yatırımlarla talepleri karşılamaya çalışan hazır giyimcilerin önündeki en büyük sıkıntı ise eleman bulamamak. Türkiye'de çok fazla işsizlik sıkıntısı yok, iş seçme sıkıntısı var" diyen İstahbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe şunları kaydetti: "Hazır giyim sektörü son 1.5 yılda istihdamını 70 bin kişi artırarak 570 bine çıkardı. Bu rakamı rahatlıkla artırabilecek durumdayız ama eleman bulamıyoruz. İŞKUR üzerinden yaptığımız 200 kişilik talebimize, dörtte bir oranında başvuru geliyor. Gelenlerin de yarısı deneme sürecinde işi bırakıp gidiyor. Bu bizim büyümemizin önünde ciddi bir engel oluyor." Batı'dan Doğu'ya aynı sıkıntıdan söz etmenin mümkün olduğu bilgisini paylaşan Gültepe, sektörde iş değiştirme oranlarının da hayli yüksek seviyelere çıktığı bilgisini verdi. Artık insanlar üretimde çalışmak istemiyor" diye konuştu.
ELEMAN OLMADIĞI İÇİN MAKİNALAR ÇALIŞMIYOR
ELEMAN sıkıntısının zora soktuğu sektörlerden biri de plastik oldu. Pandemiyle birlikte batılı alıcıların en önemli tedarikçisi konumuna yükselen Türk üreticiler, kapasitelerini artırmak için yeterli eleman bulamamaktan şikâyet ediyor. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, "Bu dönemde 'Üyelerinizin size ilettikleri en büyük sorun nedir' diye sorarsanız 'eleman bulamamak' derim" diye konuştu. Bu nedenle makinelerin çalışamadığını söyleyen Eroğlu, şunları kaydetti: "Bu sorun sadece büyük şehirler için geçerli değil, Anadolu'da pek çok şehirde plastik üreticileri çalıştıracak eleman bulamıyor. Özellikle mavi yakada bu sorun hammedde sıkıntısı ya da artan navlun maliyetlerinin bile önüne geçmiş durumda. TOBB'da yaptığımızson sektör toplantısına da eleman bulamama sıkıntısı damga vurdu. Türkiye üretimde ciddi bir büyüme yakaladı. Bu gümüzü kaybetmememiz için istihdam ayağında ciddi desteğe ihtiyacımız var. Tüm tarafların bu sorunun çözümü için üzerine düşeni yapması gerekiyor."
Sabah Gazetesi*
FERİDE CEM
