A) SORUN NEYDİ ?
İHRACATLARIMIZDAN YAPILAN TARTIM KESİNTİSİNİN DETAYI

Ülkemizin de taraf olduğu IMO Denizde Can Emniyeti Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS 74)'ın VI. Bölümünün A Kısmının 2. Kuralı gereğince, 01.07.2016 tarihinden itibaren gemilere yüklenecek dolu konteynerlerin brüt ağırlıklarının yükleten tarafından tespit edilerek doğrulanması zorunlu hale gelmiştir. Bu kapsamda, doğrulanmış brüt ağırlık bilgisinin taşımacılık dokümanlarında belirtilmesi ve taşımacılık dokümanlarının gemi yükleme planının hazırlanmasında kullanılmak üzere önceden gemi kaptanı veya temsilcisi ile kıyı tesisi işleticisi temsilcisine iletilmesi gerekmekte olup, doğrulanmış brüt ağırlık bilgisi bulunmayan dolu konteynerler 01.07.2016 tarihinden itibaren gemilere yüklenmemektedir. Bu Kural, SOLAS Sözleşmesine taraf tüm ülkeler tarafından uygulanmaktadır. Söz konusu SOLAS Kuralının ülkemizde etkin bir şekilde uygulanmasını teminen Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından Denizyoluyla Taşınacak Dolu Konteynerlerin Brüt Ağırlıklarının Tespiti ve Bildirimi Hakkında Yönerge yayınlanmıştır.

Bakanlığımızca yapılan Denizlerde can, mal ve çevre emniyetinin sağlanması ve ihracatçımızın mağdur edilmemesi yönünden olumlu bulduğumuz bu yönerge, maalesef liman işletmeleri/acentelerin keyfi uygulamaları ile ihracatçılarımıza ekstra bir maliyete sebebiyet vermektedir.

Nitekim bu Yönergede kendisine ait tartı aletiyle konteynerin doğrulanış brüt ağırlığını tespit eden ihracatçılardan bir bedel alınmayacağı (madde 5/17) belirtilmiş olmakla birlikte bazı acente ve liman işletmeleri çeşitli isimler altında (Bildirim ücreti , Ağırlık Doğrulama Hizmeti vs) adı altında ücret talep etmektedir (konteyner başı 5-7 Dolar). İhracatçımızda yıllık yaklaşık 3.500.000 milyon konteynır kullandığımız varsayılırsa ve ortalama 5 Dolarlık bir kesintiyle ihracatçıdan alınan bu bedel 60.000.000 milyon TL seviyelerindedir. Bu konuda ilgili liman ve acentelere yönergenin hatırlatılması ve caydırıcı yaptırımlarla uygulamanın garantiye alınmasını meclis olarak talep ediyoruz.

Ayrıca ihracatçılarımızın limanlardaki kantarlarda yapılan ağırlık tespitlerinde çok farklı fiyatlamalara maruz kaldığını görmekteyiz. Burada 20 – 70 Dolar farklı fiyat uygulamaları mevcuttur. Ortalama 25 Dolar konteyner başı alındığı düşünülürse bu rakam senelik 300.000.000 TL’ye denk gelmektedir.

Bakanlığımızın tarafından yayınlanan yönerge çerçevesinde uygulama sonucu acente ve liman işletici kuruluşlara ayrı bir gelir kaynağı yaratılmaması ve bu zorunlu hizmet için tahsil edilen ücretin kamu gücünü istismar etmesinin önüne geçilmesi önem arz etmektedir.

Devlet gücüyle, bu kapsamda zorunlu verilen; konteynerlerin doğrulanmış brüt ağırlığının tespit hizmeti için tam serbest piyasa ve serbest rekabet şartlarından söz edilemeyeceği ve bu konuda ücret sınırlamasının getirilmesi gerektiği kanaatindeyiz.

Yönerge’nin ilgili maddesinde ihracatçının istediği yöntemle bildirimde bulunabileceği belirtilmiş olmakla birlikte hat operatörleri kendi oluşturdukları yazılım sisteminin belli bir ücret karşılığı kullanılması yönünde baskı oluşturmaktadır.

Kasım ayında, yaptığımız TOBB, Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisinde gündeme getirdiğimiz konu hakkında çalışmaları başlattık.

Önerimiz ilgili Bakanlıkça bir yazılım yönetim sistemi oluşturulup, tüm tarafların hizmetine sunulması ve konteynerlerin brüt ağırlığına yönelik tartım ücretinde bir standardizasyona gidilmesi, yurt çapında bir uygulama bütünlüğü oluşturulması ve maliyetin minimuma düşürülmesi ile ihracatçımızın rekabetçiliğini azaltan ve toplamda yıllık 360.000.000 milyon TL’ye varan bir sorunun çözülmesidir.

B) NE YAPTIK ?

Bu sorunu, PAGEV olarak, öncelikle başkanlığını yaptığımız TOBB Plastik kauçuk Kompozit Sanayi Meclisimizde gündeme taşıdık. Bu konun çözümlenmesi noktasında meclisimizde tüm sivil toplum kuruluşlarımızın onayıyla tavsiye kararı aldık. Bu çerçevede Bakanlığımızla iritibata geçip taleplerimizi kendilerine ilettik. Kamuoyunu bilgilendirmek için Görsel Medya’da canlı yayınlara katılarak, Ulusal Basında özel demeçler vererek kamuoyunu sorun hakkında bilgilendirdik. Konuyu kendi yayınlarımızla sektörümüzle paylaştık. Önemli sivil toplum kuruluşlarımıza ziyaretler gerçekleştirip kendilerinin desteklerini aldık. TOBB Türkiye Ekonomi Şuurasında konuyu Sayın Cumhurbaşkanımızın huzurunda Bakanlarımızla paylaştık.

C) NASIL ÇÖZÜLDÜ?

Yukarıda detaylarını yazdığımız talebimizle bire bir örtüşür şekilde Bakanlığımız konuya hassasiyet gösterip ihtiyaç duyulan düzenlemeyi Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı Sn. Suat Hayri AKA imzasıyla 20.02.2017 tarih ve 2017/TMKTDGM/DBA sayılı Genelge ile yaptılar . Nitekim bu düzenleme ile

Bundan sonra tüm sektörlerde faaliyet gösteren;

- Kendi tartısı olan ihracatçılarımızdan, liman işletmesi herhangi bir isim altında (bildirim ücreti, DBA ücreti v.s.) ayrıca bir ücret tahsil edemeyecektir.

- Kendi tartısı olmayan ihracatçılarımızdan, tartım hizmeti veren liman işletmesi konteyner başına eskisi gibi 50 Amerikan Dolarına varabilen keyfi uygulama yapamayacak, maksimum 60 TL. ücret tahsil edebilecektir.

Yine bizim talebimiz çerçevesinde Bakanlık tüm tartım hizmeti verenlere kayıt altına girme zorunluluğu getirmiştir. Bu şekilde genelgeye uymayanlar sistem dışına atılacaktır. Yine talebimizde belirttiğimiz Bakanlığın yapacağı ortak bir yazılım programı ile sistem oluşturması teklifimizde olumlu değerlendirilmiş ve artık tüm limanlarda uygulama aynı şekilde uygulanacak hale gelmiştir.

Genelgenin ücretlerle ilgili kısmı uygulamaya girmiş olup, tartım hizmeti verenlerin kayıt altına alınması süreci ise devam etmektedir.

Yapılan bu düzenleme ile sektör farkı gözetmeksizin ihracat yapan tüm firmalarımızın üzerindeki bir yük daha kalkmış.Toplam da bu yeni düzenleme ile yıllık 200.000.000 TL’lik bir kaynak ihracatçının cebinde kalmıştır.

Bu süreçte sorunun çözümü noktasında desteklerini esirgemeyen başta; Bakanımız Sn. Ahmet ARSLAN, Müsteşarımız Sn. Suat Hayri AKA, Kıymetli Bürokratlarımız, Türkiye Odalar Borsalar Birliğimiz, Türkiye İhracatçılar Meclisimiz, İstanbul Sanayi Odamız, İstanbul Ticaret Odamız, TOBB Plastik Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisimiz olmak üzere emeği geçen tüm Sivil Toplum Kuruluşlarımıza şükranlarımızı sunarız.

PAGEV sizlerin katkılarıyla, sektör ve ülke ekonomimizin önündeki engellerin kaldırılmasında etkin ve sonuç alan çalışmalar yapmaya devam edecektir.

Saygılarımla,

Yavuz EROĞLU
PAGEV Başkanı
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisi Başkanı

Tartım Ücreti (VGM veya DBA) Kesintisi Bloomberg HT Ana Haber Bilgilendirme Videosu