Dr. Rajagopalan Vasudevan, Hindistan’ın güneyindeki Madurai şehrinde bulunan Thiagarajar College of Engineering’de kimya profesörü. Dr. Vasudevan geçtiğimiz Ocak ayında Hindistan’ın en değerli ödüllerinden biri olan Padma Shri ödülüne layık görüldü. Bu ödülü almasının nedeni, plastik atıkların geri dönüşümünü ve oldukça farklı bir amaçla yeniden kullanımını içeren araştırması. 73 yaşındaki Dr. Rajagopalan Vasudevan, “Sorun plastikte değil, bizde” diyor. “Eğer biz plastiği çöp olarak atmasaydık, bugün okyanuslar plastik mezarlığına dönüşmezdi” diye ekliyor.

Dr. Rajagopalan Vasudevan’ın projesinin hayata geçmesini sağlayan fikir 2001 yılında üniversitede gerçekleşen bir workshop’a dayanıyor: Vasuvedan, plastik kullanımının yasaklanmasına yönelik uygulamalardan rahatsızlık duyuyor; çünkü plastiğin fakir toplum için önemli olduğuna inanıyor. Bunun üzerine, plastiğin çevreye verdiği zararı önlemek için bir çözüm arayışına giriyor.

“Plastik kullanımını yasaklamak, düşük gelirli ailelerin yaşam kalitesini olumsuz şekilde etkiler; öte yandan plastiği yakmak ya da toprağa gömmek de, çevreye büyük zarar verir” diyen Vasudevan, plastiğin etkin bir şekilde imha edilmesine yönelik teknikler üzerinde çalışmaya başlıyor. Eritilmiş plastiğin, mükemmel bir bağlayıcı özelliğe sahip olduğunu keşfediyor. “Benzer benzeri çeker” prensibinden harekete geçerek, benzer yapıya sahip başka bir kimyasal arayışına giriyor. Bu kimyasalın zift olduğunu görüyor.

Taşkömürü, linyit, odun ve ham petrolün ısıtılarak damıtılması ile elde edilen siyah yapışkan atık olan ve asfalt karışımında kullanılan ziftin, plastiğe benzer polimerlerden elde edildiğini söylüyor. Eritilmiş plastiğin, taş ve zift karışımına eklendiğinde ise, hızlı bir şekilde yapıştığını ve her iki malzemeyi güçlü bir şekilde birbirine bağladığını ortaya koyuyor. Ziftle karıştırılan plastiğin, yolun çekme kuvvetini artırdığını söyleyen Vasuvedan, böylece yolların çok daha uzun ömürlü ve esnek olabildiğini ifade ediyor.

Süreç nasıl işliyor?

Dr.Vasudevan’ın geliştirdiği teknik şöyle işliyor: Asfalt 170 derece sıcaklıkta ısıtılıyor. Bunun üzerine, 70 mikron altındaki plastik parçaları serpiliyor. Plastikler bu sıcaklıkta eriyerek asfalta karışıyor. Hemen ardından ısıtılmış zift dökülüyor. Erimiş olan plastik parçalar zift ve taşlarla karışıyor ve parlak bir katran yüzey oluşuyor. Vasudevan’ın verdiği bilgiye göre, plastiği yapıştırıcı olarak kullanmak, zift kullanımını yüzde 6-8 oranında azaltıyor. Her bir kilometre yol için 10 ton zift gerekirken, bu yeni teknik sayesinde dokuz ton zift ve bir ton atık plastik kullanılıyor.

“Plastik en büyük düşmanımız değil, en önemli kaynağımız”

Bugün dünya genelinde plastik kullanımı ciddi bir çevre kirliliği yaratıyor. Okyanuslarda balıkların midesinden bile plastik çıkıyor. Yapılan araştırmalara göre, 50’nin üzerinde balık türü plastik tüketiyor. Bu durum sadece balıklar için değil, beslenme zincirinde balığın önemli bir yere sahip olduğu insanlar için de son derece kötü bir haber.

Her sene en az 8 milyon ton plastik okyanuslara karışıyor. Önümüzdeki 20 sene içinde plastik üretiminin iki katına çıkması tahmin ediliyor. Şu an okyanuslarda 150 milyon ton plastik olduğu düşünülüyor. Bu büyüme kontrol altına alınmazsa 2025 yılına kadar okyanuslarda her 3 ton balığa karşılık 1 ton plastik atık olacağı tahmin ediliyor. 2050 yılına geldiğimizde ise toplam ağırlık göz önüne alındığında okyanuslarda balıklardan daha fazla plastik olacak. Dolayısıyla, Dr. Vasdevan’ın plastikle yol döşeme modeli en azından plastiğin çöpe dönüşmemesi açısından önemli.

Bugün Hindistan genelinde çok sayıda insan ve kurum, özellikle de okullar Dr. Vasdevan için plastik atık topluyor.

Dr. Vasudevan ise, “Plastiği en büyük düşmanımız olarak görmekten vazgeçip, en önemli kaynağımıza dönüştürme zamanı geldi” diyor.

10 bin kilometre yol plastik-zift karışımı ile döşendi

Dr. Vasudevan’ın bu keşfi üzerine, 2002 yılında kampüsün tüm yollarını plastik karışımlı zift kullanarak döşüyor. Kampüsteki yollar, bugün hala ilk günkü gibi sağlamlar. Vasudevan, 2006 yılında kullandığı bu malzemenin patentini almış. Ve o günden bu yana, Hindistan genelinde yaklaşık 10 bin kilometre uzunluğundaki yol bu teknikle döşenmiş. Dr. Vasudevan’ın tekniğinin temelinde, günlük hayatta kullanıp attığımız plastik malzeme atıkları var. Plastik şişelerden, plastik torbalara kadar tüm plastik atıklar, bugün Hindistan’ın yollarını döşemek için yeniden değerlendiriliyor.
Kaynak: Dünya Gazetesi