Hedef: Çevre Dostu Üretim, Sorumlu Tüketim, Etkin Geri Dönüşüm
Boğaziçi Üniversitesi, Birleşmiş Milletler kararıyla 1992’den bu yana her yıl Dünya Okyanus Günü olarak kutlanan 8 Haziran’da “Türkiye’nin Plastik Atığı için Eyleme Geçme Zamanı: Çevre Dostu Üretim, Sorumlu Tüketim, Etkin Geri Dönüşüm Çalıştayı”na ev sahipliği yaptı.
Gün boyu süren programa alanlarında yetkin isimlerden oluşan uluslararası boyutta bir katılım gerçekleşti. Çalıştayın açılış konuşmaları; Prof. Dr. Üstün Ergüder (SDSN Türkiye Onursal Başkanı), Etienne Gonin (UNDP İstanbul Bölge Ofisi) ve Nergis Yazgan (WWF Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi) tarafından yapıldı.
Birinci Oturumda WWF Türkiye Genel Müdürü Aslı Durukan Pasinli tarafından WWF Plastik Raporu sunuldu. İkinci Oturumun konusu ise “Plastik – Akdeniz Havzası ve Türkiye’de Yapılan Çalışmalar” oldu. Oturum Başkanlığını Prof. Fikret Adaman (Boğaziçi Üniversitesi, SDSN Türkiye) ile Prof. Christina Fossi (Sienna Üniversitesi, SDSN Akdeniz Plastik Avcıları) video katılım ile yaptılar. Oturumda; Prof. Mustafa Yücel (ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü), Prof. Ahmet Kıdeyş (ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü), Prof. Nilüfer Oral (Bilgi Üniversitesi) ve Prof. Levent Kurnaz (Boğaziçi Üniversitesi İklim Merkezi) yer aldılar.
PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu’nun Başkanlığını yaptığı üçüncü oturumun konusu ise “Dünya’da ve Türkiye’de Sürdürülebilir Plastik Dönüşümünde Özel Sektör Sorumluluğu” oldu. Bu oturuma ise; Peter Harpsqe Engel (Danish Return System), Ayça Turgay (P&G), Burcu Coşkun (Coca Cola), Fatih Hoşoğlu (İSTAÇ) ve Gülin Yücel (Sustireo SDG) katıldılar.
Öğleden sonra yapılan dördüncü oturumun konusu “Daha Akıllı, Yenilikçi ve Sürdürülebilir Bir Plastik Sanayii İçin Mekanizmalar” olup oturumu Konca Çalkıvık (SKD Türkiye) yönetti. Ahmet Varır (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı), Musa Rahmanlar (Kalkınma Bakanlığı), Rıfat Ünal Sayman (REC Türkiye), Mete İmer (ÇEVKO) ve Leyla Arsan (TACES Plastic Twist Projesi) bu oturumun konuşmacıları olarak yer aldılar.
Programın son bölümü olan beşinci oturumda ise Ümit Şahin (İPM Sabancı Üniversitesi) ve Ahmet Cihan Kahraman (Marmara Belediyeler Birliği) nin yer aldıkları bir açık oturum yapıldı.
Boğaziçi Üniversitesi tarafından Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Türkiye (Sustainable Development Solutions Network – UN SDSN Türkiye) ve WWF Türkiye ile birlikte düzenlenen çalıştayda bir araya gelen plastik sektörünün paydaş ve oyuncuları; sektördeki problemleri, plastik atık konusunda farkındalık yaratma projelerini ve pozitif değişim için çalışmanın esasları tartıştı. Boğaziçi Üniversitesi Eski Rektörü ve SDSN Türkiye Onursal Başkanı Prof. Dr. Üstün Ergüder, UNDP İstanbul Bölge Ofisi Program Analisti Etienne Gonin ve WWF Türkiye Başkan ve CEO’su Nergis Yazgan’ın açılış konuşmalarıyla başlayan çalıştayda, plastik sektörünü temsilen Oturum Başkanı olarak PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu’da yer aldı.
Türkiye’nin Plastik Atığı için Eyleme Geçme Zamanı: Çevre Dostu Üretim, Sorumlu Tüketim, Etkin Geri Dönüşüm Çalıştayı; plastik sektöründe yer alan tüm paydaşları bir araya getirmek ve gerek üretim, gerek tüketim ve de gerekse geri dönüşüm ayaklarında somut öneriler geliştirme amacıyla düzenlendi. Çalıştaya; Plastik değer zincirinin oyuncuları (plastik üreticileri, plastik kullanan hızlı tüketim ürünleri üreticileri, yetkilendirilmiş kuruluşlar), sivil toplum, bilim çevreleri ve iş dünyası temsilcileri katılarak; plastik zincirinde, üretirken, tüketirken ve geri dönüştürürken daha akıllı, daha sürdürülebilir, daha etkin nasıl olabiliriz?” sorusuna cevap arayarak, sektördeki problemler, plastik atık konusunda farkındalık yaratma projeleri ile yerel ve ulusal otoritelerle birlikte pozitif değişim için çalışmanın esaslarını masaya yatırdılar.
Beş oturumda gerçekleşen çalıştayda sırasıyla; WWF Akdeniz Plastik Raporu, Plastik-Akdeniz Havzası ve Türkiye’de Yapılan Çalışmalar, Dünyada ve Türkiye’de Plastik Dönüşümünde Özel Sektör Sorumluluğu, Daha Akıllı, Yenilikçi ve Sürdürülebilir bir Plastik Sanayii için Mekanizmalar ve Açık Oturum bölümlerinde alanlarında yetkin konuşmacılar yer aldılar.
Çalıştayda konuşma yapan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, yaşadığımız dünyada plastik malzemesinin insan yaşantısında çok önemli bir yere sahip olduğunu belirterek, başta sağlık olmak üzere, gıda, ulaşım, giyim, inşaat, alt yapı, taşımacılık olmak üzere yaşamın her alanında plastiklerin kolaylaştırıcı etkilerinden söz etti. Eroğlu, “Dünya’da ve Türkiye’de plastik, alternatifleri ile karşılaştırıldığında hem ekonomik, hem de çevresel faktörler baz alındığında vazgeçilmez bir malzeme olduğunu ortaya koyuyor. Yerini aldığı malzemeler ile kıyaslandığında her anlamda avantajlarını görebiliriz. Dünyada üretilen petrolün yaklaşık %5’i plastikte kullanılıyor. Plastik direkt ve dolaylı olarak çevresel değerlere pozitif katkı sunmakta. Burada esas olan malzemenin insanlar tarafından rasgele doğaya atılması olup, bu noktada çözümler üretmeliyiz. Plastik sanayicileri olarak “Sorumlu Endüstri, Sorunsuz Çevre” felsefesi ile ambalaj atıklarını ekonomiye kazandıran PAGÇEV Geri Dönüşüm İşletmemizi kurduk. Önemli olan Sorumlu Endüstri olmaktır. Hiçbir sanayinin işi tüketicilerin hayatını kolaylaştıran ürünler üretmek ve satmakla bitmez, atıkların geri dönüştürülüp, çevreyle uyumunu sağlamak da bizim görevimiz ve bu işimizin sürekliliğini sağlar. Plastik sanayisi bu anlamda diğer sektörlere örnek bir yapılanma içerisinde hem üretiyor hem de çevresel değerlere önem çerçevesinde geri dönüşüme de önem veriyor” dedi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atık Yönetimi Daire Başkanı Ahmet Varır, Türkiye’de yılda 31 milyon ton evsel atık ortaya çıktığını, bunların yüzde 10 ila 12’sinin plastik atıklardan oluştuğunu belirtti. Depozito sisteminin ve farklı atık önleme planlarının öncelikler arasına alınması gerektiğini kaydeden Varır, özel sektörde birkaç büyük kuruluş dışında hiçbir atık önleme planı bulunmadığını hatırlatarak özel sektöre de çağrı yaptı. Halihazırda yürütülen atık toplama faaliyetlerinin etkin ve sürdürülebilir olmadığını kaydeden Varır, lineer ekonomiden geri dönüşüme dayalı döngüsel ekonomiye geçişin Türkiye için bir gereklilik olduğunu belirtti. Varır, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ve atıkların türlerine göre toplanmasını kolaylaştırması öngörülen “Sıfır Atık” projesi kapsamında şu an atıklardan yüzde 15 geri dönüşüm yapabildiklerini, 2023’e kadar geri dönüşümde yüzde 35 seviyesini yakalamayı hedeflediklerini kaydetti. Varır, “Bu oranlar düşük olsa da 1990’lı yıllara göre şu an bile 15 kat artmış halde” dedi.
Kalkınma Bakanlığı uzmanlarından Musa Rahmanlar’da; 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin 12. hedefinin plastik atık konusuna odaklandığını ve konunun diğer hedeflerin tümüyle ilişkili olduğunu vurguladı. Rahmanlar, “Bireysel çabalar yeterli değil. Toplumsal bilinç düzeyinin artması gerekiyor. Eğitim ve doğru toplama bir arada olduğunda başarılı olabiliyor. Ancak bundan sonra geri dönüşüm ve AR-GE verimliliği artıyor. Avrupa ve diğer gelişmiş ülkelerde plastik atık ve geri dönüşüm konusunda toplumsal bilinç yaratılabiliyor. Biz farkındalığı tabana yayamıyoruz. Eğitim ve vizyon gerekiyor. Tartıştığımız şeyleri uygulamaya dönüştürmedikçe iyi niyet temennisinden öteye geçemeyiz” diye konuştu.
