Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Birpınar ve sektör temsilcilerinin katıldığı ‘Atık İthalatı Çalıştayı’ndan çıkan 9 maddelik sonuç bildirisini TOBB Plastik Kauçuk Kompozit Meclis Başkanı Eroğlu açıkladı.
Atık İthalatı ile uygulamaların güçlendirilmesi, geliştirilmesi ve ilgili paydaş gruplarla bilgi alışverişinde bulunulması, Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği ile ilgili yapılacak iş ve işlemlerin müzakere edilmesi amacıyla Antalya’da düzenlenen “Atık İthalatı Çalıştayı” 9 maddelik sonuç bildirgesiyle tamamlandı. Çalıştay’a Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı üst düzey yetkilileri, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Zeki Kıvanç, TOBB Plastik Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı ve aynı zamanda PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu ile cam ve kağıt sektörlerinin STK Başkanları katıldı. Türkiye’de faaliyet gösteren geri dönüşüm firmaları, Sokak Toplayıcıları Derneği ve diğer paydaş kurumlar da Atık İthalatı Çalıştayı’na ilgi gösterdi. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Birpınar, Çalıştay’ın sonuçlarının açıklandığı son günkü oturumda yaptığı konuşmada, bu tür etkinliklerin sektörler arasındaki iş birliğini arttırdığını ve karar verilirken tüm tarafların istişare etmesinin önemine vurgu yaptı. Kamu olarak sanayinin her kesiminin yanında olduklarının altını çizen Bakan Yardımcısı, bu tarz toplantıların daha sık yapılmasını düşündüklerini sözlerine ekledi. Sıfır Atık Yönetmeliği’nin önemine de değinen Birpınar, ilerleyen süreçte tüm Yönetmelik/mevzuatların Sıfır Atık Yönetmeliği ile uyumlu hale getirilmesini arzu ettiklerini söyledi. Geri dönüşüm sektörünün önümüzdeki dönemde hızla büyüyeceğine vurgu yapan Birpınar, sektörün yatırımcılar için en gözde alanlardan biri haline dönüşeceğini kaydetti. Bakan Yardımcısı, Çalıştay’daki istişarelerden sonra ortaya çıkan 9 Maddelik Sonuç Bildirisi’nin, Bakanlıkça değerlendirildikten sonra tüm taraflara iletileceğinin bilgisini paylaştı. Kapanış oturumunda katılımcılar, söz alarak beklentilerini Bakan Yardımcısı Birpınar’ a ilk ağızdan iletme imkânı buldular.
PLASTİK, KAĞIT VE CAM SEKTÖRLERİ GÖRÜŞLERİNİ SUNDU
İki gün süren Çalıştay’da Plastik, Kağıt, Cam ve Diğer Atıklar konulu ayrı ayrı oturumlar yapılarak sektörlerin öncelikli sorun ve çözüm önerileri detaylı olarak istişare edildi. Plastik İhtisas Oturumunun Başkanlığını TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, Kâğıt İhtisas Oturumunun başkanlığını TOBB Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sanayi Meclis Başkanı Erdal Sükan, Cam ve Diğer İhtisas Oturumunun başkanlığını ise TOBB Cam ve Cam Ürünleri Sanayi Meclis Başkanı Gizep Sayın yürüttü. Çalıştay’ın son gününde oturum başkanları tarafından derlenen sorun ve çözüm önerileri sunum şeklinde katılımcılara aktarıldı.
“SEKTÖRLERİ ZORA SOKACAK KARAR ALINMAMALI”
Atık İthalatı Çalıştayı’na Türkiye Odalar Borsalar Birliği’ni (TOBB) temsilen katılan Yönetim Kurulu Üyesi Zeki Kıvanç, yaptığı konuşmada süreci özetlerken 11 Eylül tarihinde TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ve Türk- İş Başkanı Ergün Atalay başkanlığında tüm tarafları bir araya getirdiklerini ve o toplantıda mutabakata vardıklarını anımsattı. Kamuoyuyla da paylaşılan 9 maddelik mutabakat maddelerinin her birinin önemli olduğu belirten Kıvanç, tüm paydaşlar olarak “ton başı fona” kesinlikle karşı olduklarını sözlerine ekledi. Kamunun, jeopolitik ve küresel iktisadi risklerin her geçen gün arttığı dönemde, sektörleri zora sokacak kararlar almayacağını ümit ettiklerini de belirten Kıvanç; ayrıca zehirli atık, kontrolsüz atık ve çöp ithalatına da mutlak suretle karşı olduklarının altını çizdi.
ÇALIŞTAY’DA ORTAYA ÇIKAN 9 MADDELİK ÖNCELİKLİ SORUN VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Atık İthalatı Çalıştayı, Oturum Başkanlığını yapan TOBB Plastik Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisi Başkanı Yavuz Eroğlu, toplantıya katılan sektör temsilcilerinin de görüşlerini içeren 9 maddelik öncelikli sorunlar ve çözüm önerilerini şu şekilde açıkladı.
1-SORUN: Yıllık Atık İthalatı Kayıt Belgesi ve Tahsisat Tablosu düzenlenmesi
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Firma karnesi yani firmanın Kimlik Kartının oluşturulması (Ör; lisansları, kalite belgeleri, kapasite raporu, Ticari Faaliyet Belgesi vb) Lisansındaki atık kodları ile ithal edeceği malzemenin GTİP no’larının eşleştirilmesi Kapasite Raporunda belirtilen kadar ithalat yapabilmesi Metal Hurda İthalatçı Belgesinde olduğu gibi söz konusu belgenin 2 yıllık düzenlenmesi, Tahsisat tablosunun elektronik ortamda erişilebilir olması ve takibinin sağlanması
2-SORUN: Kaynakta ayrı toplamanın yetersiz olması sebebiyle geri kazanım sektörünün ihtiyaç duyduğu kaliteli ve yeterli miktarda, sürdürülebilir hammaddenin ülke içerisinden temin edilememesi
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Kaynakta ayrı toplamanın belediyeler tarafından ev, iş yeri, konut ve sitelere inmesi ve her atık türünün ayrı kutularda toplanması. Her atık türü için haftanın bir günü ya da miktara göre toplama günleri belirlenip bu atıkların ayrı araçlarla toplanması ve bu sayede ayrıştırma prosesinde tasarrufa gidilmesi, Avrupa’da olduğu gibi hane halkına değerlendirilebilir atıkları evsel atıklarla karıştırması halinde ceza uygulanması ve ev sahibi tarafından doğru şekilde atığı ayrıştırana kadar atıklarının toplanmaması
3-SORUN: Atık ithalatına yönelik getirilecek ek vergi, harç vb maliyetlerin sektörün rekabet gücünü azaltması
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Hizmet bedeli ile ilgili ithalatçı kayıt belgesi getirilmesi ve 2 yıllık periyotlarda beyan usulü kapasite raporuna göre Çevre Katkı Payı alınması, Liman maliyetlerinde iyileştirme sağlanması
4-SORUN: Gümrüklerde analiz istenmesi durumunda analiz süreçlerinin uzun zaman alması ve maliyetleri artırması,
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Tebliğe hangi koşullarda analiz yapılmasına ihtiyaç duyulacağına dair açıklayıcı hükümlerin eklenmesi. Bu hükümler belirlenirken de Avrupa’da İyi Uygulamalara sahip ülkelerde uygulanan metotlar araştırılarak tebliğin buna göre düzenlenmesi (Ör; İsveç, Danimarka)
5-SORUN: Bakanlığın daha önceki açıklamalarında belirtilen %40’lık ithalat kotasının yerli toplama kapasitesi yetersiz olduğu için sektörü olumsuz etkileyeceği,
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Şu anda kapasite raporu kadar ithalata izin verilmesi, yurt içinde toplanan atık kapasitesinin artması halinde getirilecek kotanın belirlenmesi gerekmektedir. Konuyla ilgili kademeli ve sürece yayılmış geçişe ihtiyaç vardır.
6-SORUN: Safsızlık kriter tespitinin muallak bir ifade olması ve analizinin zor olması nedeniyle mümkün görünmemesi,
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: İthal edilen hurdalarda herhangi bir standart olmadığı gibi uluslararası akredite denetim şirketi SGS’den de bu tür hurdalarda saflık analizinin yapılmasının mümkün olmadığı görüşü bildirilmiştir. Dolayısıyla hurda plastik ithalatında safsızlık kriteri getirilmesi ölçülebilir bir uygulama olmayacaktır.
7-SORUN: Geri kazanımdan elde edilen granüllerin ihracatında istenen karşı ülke kabul yazısının alınmasının güçlüğü (bazı durumlarda alınamaması) ve bu nedenle ihracatının yapılamaması,
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Geri dönüşümden elde edilmiş granüllerin atık kapsamından çıkartılması gerekmektedir.
8-SORUN: Yetkisiz kişi veya firmalar tarafından lisanslı firmaların belgeleri kullanılarak atık ithalatı yapılması, Lisans kriterlerinin yetersizliği,
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Bakanlıktaki mevcut kriterlere ilaveten 24 saat üzerinden hesaplanarak kapasite raporlarına göre lisansların tekrar güncellenmesi gerekmektedir.
9-SORUN: Atık ithalatı yapan firmaların kapasitelerinin üzerinde ithalat yapmaları, girdi ve çıktılarının takip edilememesi,
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Atık Kayıt Belgesi’nin 24 saat esasına göre yapılmış Kapasite Raporuna bağlı olarak düzenlenmesi. Özellikle ithalat yapan Geri Kazanım Tesislerinin lisans kriterlerinin kapasite raporlarına göre güncellenmesi