Ekonomik İstikrar Paketi’ne destek vereceklerini açıklayan özel bankaların tam aksi uygulamalarına tepki yağdı. Kredi tutarının 10 katı teminat istenirken, zora koşulan yapılandırmaya da fahiş faiz dayatılıyor.
Koronavirüsün ekonomiye etkisini azaltmak için açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi'ne destek vereceklerini belirtmelerine rağmen sahada uygulamaya koymayan özel bankalara tepki yağıyor. İş dünyası, özel bankaların kredi musluklarını kısmakla kalmayıp mevcut kredilere de ek teminat istediğinden yakınıyor. 10 milyon liralık kredide 10 katı teminat istendiğini belirten iş insanları, 3-6 ay öteleme taahüdü vermelerine rağmen birçok bankanın yapılandırma yapmadığını söylüyor. Özel bankaların tefeci gibi süreç yönettiklerini anlatan iş insanları, "10 milyon liralık kredi karşılığında 100 milyon liraya varan ipotek talep eden var" diyor.
KAPIYA İCRA YOLLADILAR
Özel bankalar ipin ucunu o kadar kaçırmış durumda ki, kredi ötelemek bir yana müşterilerinin taksidi geciktirmesiyle kapısına icra yolluyor. Özel bankalar krizi fırsat bilip işadamlarından yapılandırma için yüzde 15 ila 17 faiz talep ediyor.
BAHANE UYDURUYORLAR
Türkiye ekonomisinin yüzde 90'ından fazlasını oluşturan KOBİ'ler de mağdur. Son dönemde bankalara ulaşamamak ve ilgili kişi bulamamaktan yakınıyorlar. Kredi talebinde bulunan KOBİ'ler "şubelerimiz kapalı, teknik arıza var" gibi bahanelerle karşılaştıklarını anlatıyor.
Mustafa Taviloğlu/MUDO Kurucu Başkanı
KENDİLERİNE YALVARTIYORLAR
Hazine ve Maliye Bakanımız bankalara az bile söyledi. Gerçekten de bankalar bize eziyet ediyor. Kasımdan bu yana 8 banka ile kredilerimizi mevcut faizlere göre yeniden yapılandırmaya çalışıyoruz. İçlerinde son derece anlayışlı, çözüm odaklılar da fevkalade gaddar ve acımasızlar da var. Adeta bizi kendilerine yalvartıyorlar. 17 yaşından beri ticaret yapıyorum 60 yıldır iş hayatının içindeyim. Bu sürede bir çekim yazılmamış, herhangi bir vukuatımız yok. Devlet bankalara 'işinin başında olana kredi verin, yapılandırma yapın' diyor. Bankaya gittiğimizde 'Niye geldin, bize uğramayın' cevabını veriyorlar. Sana uğramayacaksam niye bankacılık yapıyorsun, yapma! Gerçekten müteşşebüse günah. Ayrıca Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'dan tıpkı virüsle mücadele için oluşturulan ve başarılı olan Bilim Kurulu gibi iş dünyası için de Ekonomi Kurulu oluşturmasını istiyoruz. Bu kurula bizim gibi sahadan gelen ve yaşananları objektif biçimde yansıtacak, kişilere yer vermesini talep ediyoruz. Bunun faydalı olacağına inanıyorum.
Adil Konukoğlu/SANKO YKB
BAŞVURUYU AĞIRDAN ALIYORLAR
Bankalar devletin verdiği haktan yararlanmak isteyen kurumlardan sıkı bir şekilde teminat istiyor. Ancak bu dönemde herkes onların istediği kriterlerde teminat gösteremiyor. Elbette onlar da kendilerini garantiye almmak istiyor, ancak olağanüstü günlerden geçiyoruz, bankaların da biraz risk alması lazım. Bugün bankaların sanayiciye sahip çıkma, elinden tutma günü. Ancak bunu pek göremiyoruz. Bu günler geçtiğinde yine birbirimize muhtaç olacağız. Ayrıca yapılan başvurulara hemen cevap vermiyorlar, ağırdan alıyorlar.
Köksal Holoğlu/Romatem Yönetim Kurulu Başkanı
YAPILANDIRMADA YÜKSEK KOMİSYON
Virüs nedeniyle en çok mağdur olan sağlık sektörü oldu. Bizler işçimizi izne çıkartamıyoruz. Ciromuz yüzde 60 oranında düştü. Kredimizi yapılandırmak istedik, özel bankalar çok yüksek oranda komisyon istedi. Binde 1.5 oranında istenen komisyon nedeniyle 300 bin lira ödemek zorunda kalıyoruz.
Yavuz Eroğlu/PAGEV Başkanı
KREDİ MUSLUKLARI KAPATILDI
Özel bankaların açıklamasıyla sahadaki uygulamaları taban tabana zıt durumda. Sahada kredi musluklarını kapatıyorlar. Kredi için istenen teminatları artırırken, gayrimenkul teminatlarının da güncellenmesini istiyorlar. Gayrimenkul değeri piyasa nedeniyle düştüğü için bunun artırılması isteniyor. Şirketler hem kredi bulamıyor hem de önceden aldığı krediler için ek teminat isteniyor.
Mustafa Gültepe/İHKİB Başkanı
LİMİTİ YARIYA İNDİRİYORLAR
Bankaların ihracatçılarımızın acil kredi ihtiyaçları konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmelerini bekliyoruz. Ancak bankalarımızdan bu konuda beklediğimiz yaklaşımı göremiyoruz. Aksine bazı bankalarımız yeni kredi limiti açmada ve kredi ödeme sürelerini öteleme konusunda isteksiz davranıyorlar. Krediler aynı faizle maksimum 3 ay öteleniyor. Hatta yurtdışı müşteri limitinin yarıya indirildiği durumlarla karşı karşıya kalıyoruz.
İlker Önel/İstanbul Tüccarlar Derneği Başkanı
ÇEK İÇİN FAKTORİNGE GİT DENİYOR
Özel bankalar 10-12 aylık çekleri artık kabul etmiyor. İşadamlarını faktoring şirketlerine yönlendiriyorlar. Özellikle tekstil ve plastik sektörü bu konudan muzdarip. Faktoring şirketleri de 4-5 puan yüksekten bozuyorlar.
Haber* Feride CEM - İbrahim ACAR
